Ara kanama, adet dönemleri arasında gerçekleşen kanama olup çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelebilmektedir. Ara kanama nedenlerinin bazılarını tedavi etmek kolayken bazı kanamalar ise altta yatan ciddi sağlık sorunlarına işaret ediyor olabilmektedir.
Ara kanama her kadında farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkıyor olabileceği için adet dönemleriniz arasında ara kanama yaşıyorsanız, bunun nedenini öğrenmek için mutlaka doktora gitmek gerekir. Bununla birlikte ara kanamaya yol açan nedenleri genel olarak bu yazıda okuyabilirsiniz.
Ara Kanamanın Nedenleri
Normal bir adet döngüsü 21-35 gün arasında sürmektedir. Adet kanaması ise bu adet döngüsü sırasında gerçekleşmekte ve birkaç gün ila bir hafta kadar sürebilmektedir.
Adet döngüsü içerisinde normal adet kanaması dışında kanama yaşamak normal değildir. Ara kanamaya neden olan faktörlerden bazıları şu şekildedir:
Hormonal dengesizlikler
Adet döngüsü, östrojen ve progesteron adı verilen hormonlar tarafından düzenlenir. Bu hormonlarda dengesizlik olması halinde adet döngünüzde düzensizlikler meydana gelebilir. Yumurtalık hastalıkları, tiroit beziyle ilgili sorunlar ve doğum kontrol haplarına başlama ya da bunları bırakma gibi şeyler östrojen ve progesteron hormonlarında dengesizliklere yol açabilir.
Adet döngüsü içerisinde yumurtlama döneminde de hormonlarda değişiklikler meydana geldiği için bazı kadınlar bu dönemde hafif kanama şeklinde lekelenme deneyimleyebilir.
Doğum kontrolünde kullanılan hormonlu doğum kontrol yöntemleri de ilk kullanıldığı aylarda ara kanamalara yol açabilir. Doğum kontrol hapları, enjeksiyonlar ve hormonlu spiraller ilk birkaç ay ara kanamalara neden olabilse de kanamalarınız birkaç aydan fazla sürüyorsa doktorunuzla görüşmeniz gerekir.
Gebelik komplikasyonları
Gebelik sırasında görülen komplikasyonlar da lekelenmeye neden olabilir. Dış gebelik ve düşük gibi durumlarda kanama görülebilir.
Düşük, gebeliğin herhangi bir döneminde meydana gelebilir. Hatta kadınların bir kısmı gebe kaldığından haberi olmadan düşük yapabilmekte ve kanama yaşayabilmektedir.
Dış gebelik ise döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere tutunmasıyla meydana gelmektedir. Dış gebelikte yumurta genelde fallop tüplerine tutunmaktadır. Bu durumda gebeliğin sürdürülmesi mümkün olmamakta ve kanama görülebilmektedir.
Gebelikte lekelenme ya da kanama yaşamanız mutlaka düşük ya da dış gebelik yaşadığınızı göstermiyor olsa da gebeliğiniz sırasında herhangi bir kanama yaşamanız halinde bir an önce doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.
Yerleşme kanaması
Bazen gebe kaldıktan kısa bir süre sonra yerleşme kanaması meydana gelir. Yerleşme kanaması, döllenen yumurtanın rahim içine tutunmasıyla oluşur. Yerleşme kanamasının görüldüğü zaman rahimde hafif kramplar da hissedilebilir.
Yaralanma
Vajinadaki derinin ya da dokunun zedelenmesiyle kanama görülebilir. Vajinada yaralanmaya neden olan sebeplerden en önemlilerinden bir tanesi cinsel birleşmedir. Özellikle vajinanın kuru olduğu zamanlar yaralanma nedeniyle kanama meydana gelebilir.
Menopoz ya da perimenopoz
Menopoz genelde 45-55 yaşları arasında gerçekleşmekte ve kadının bir yıl boyunca adet olmamasıyla belirlenmektedir. Perimenopoz ise menopoz öncesi dönemdir. Perimenopoz döneminde vücuttaki hormon seviyelerinin bozulmasıyla ara kanama, lekelenme ya da yoğun kanama gibi belirtiler görülebilir.
Polikistik over sendromu (PKOS)
PKOS, adet düzensizliğinin yanı sıra adet dönemleri arasında kanamaya yol açabilir. PKOS’ta görülen diğer belirtiler arasında doğurganlık sorunları, kilo artışı, ciltte yağlanma ve sivilcelenme yer alabilir.
Çikolata kisti
Çikolata kisti gibi kronik sorunlar ara kanamaya ya da lekelenmeye enden olabilir. Çikolata kisti aynı zamanda adet kanamalarının ağır geçmesine ve adet dönemleri arasında ağrıya neden olabilir.
Rahim miyomları
Miyomlar, rahim içerisinde büyüyebilen kansersiz oluşumlardır. Rahim miyomları doğum yapmayan kadınlarda sık rastlanan bir sorun değildir.
Enfeksiyon
Ara kanama bazen üreme organlarında meydana gelen enfeksiyon nedeniyle de ortaya çıkabilir. Enfeksiyon, kanama ve iltihaplanmaya yol açabilir. Üreme organlarında enfeksiyona yol açan nedenlerden bazıları şunlardır:
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- Vajinal duş
- Cinsel ilişki
- Pelvik inflamatuar hastalık
Kanser
Kanser, nadiren de olsa kanamaya neden olan faktörler arasında yer almaktadır. Rahim ağzı, vajina, rahim ve yumurtalık kanserleri adet dönemleri dışında kanamaya neden olabilmektedir.
Diğer nedenler
Ara kanamaya neden olan faktörler genelde yukarıdakiler olmakla birlikte nadir de olsa aşağıdakiler de ara kanamaya yol açabilmektedir:
- Vajinaya obje girmesi
- Aşırı stres
- Diyabet
- Tiroit bozuklukları
- Aşırı kilo alma ya da verme
Ara Kanama Tedavisi
Ara kanama için göreceğiniz tedavi, kanamaya neden olan faktöre bağlı olarak gerçekleştirilecektir. Doktora gitmeden önce kanamanın ne zaman ne zaman gerçekleştiğini, ne kadar sürdüğünü ve ne kadar kan kaybettiğinizi gözlemlemeniz, doğru teşhis almanız için önemlidir.
Ara kanamanız varsa doktorunuz pap smear yaptırmanızı isteyebilir. Pap smear ile rahim ağzı dokusunda anormallikler varsa bunlar saptanmaktadır.
Kanamanın nedeni vajinada meydana gelen ufak yırtıklarsa ilişki sırasında kayganlaştırıcı kullanmanız gerekebilir. Cinsel birleşme öncesi kayganlaştırıcı kullanmanız ya da yeterince uyarılmanız, ilişki nedeniyle vajinada meydana gelebilecek hasarları önlemeye yardımcı olacaktır.
Ara kanamanın sebebi PKOS ise bu sorun için belli bir tedavi olmamakla birlikte doktorunuz belirtilerinizi kontrol altına almak için tedavi planı hazırlayacaktır. PKOS tedavisinde kilo verme, hormonlu doğum kontrol yöntemleri kullanma ve metabolik tedavi gibi şeyler bulunmaktadır.
Ara Kanama Nasıl Önlenir?
Yukarıda bahsedildiği üzere ara kanamayı geçirmek için altta yatan soruna yönelik tedavi olmanız gerekir. Bununla birlikte bazı noktalara dikkat etmeniz halinde ara kanama yaşama ihtimalinizi azaltabilirsiniz.
Aşırı kilo durumunda sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve normal kiloya gelmek, ara kanama gibi adet düzensizliklerinin ortadan kaldırılmasında yardımcı olabilir.
Doğum kontrol hapları nedeniyle ara kanama oluyorsa hormonal dengesizliklere yol açmamak için haplarınızı söylendiği şekilde kullanmanız gerekir. Bununla birlikte ölçülü bir şekilde egzersiz yapmak ve stresi kontrol altına almak da sağlıklı olmanıza yardımcı olarak ara kanamaları engelleyebilir.
Ara kanamalar nedeniyle ağrılarınız oluyorsa ibuprofen ya da naproksen kullanmanız ağrılarınızı ve kanamanızı azaltabilir. Bununla birlikte aspirin türevi ilaçlar kanamayı arttırabileceği için kanamanız varsa bunları almaktan kaçınmalısınız.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Adet dönemleri arasında kanama yaşıyorsanız doktora gitmeniz gerekir. Ara kanama bazen ciddi olmayan bir sorundan kaynaklanabiliyor olsa da bazense altta yatan ciddi bir sorun olabilir.
Kanamanın yanı sıra ağrı, yorgunluk, baş dönmesi ve ateş gibi belirtiler yaşıyorsanız doktor randevusunu beklemeden acile gitmeniz gerekir.
Özet Olarak
Pek çok kadın adet dönemleri arasında ara kanama deneyimlemektedir. Ara kanamaya neden olan çeşitli faktörler olmakla birlikte bunların çoğu ciddi değildir ve endişelenmenizi gerektirmez. Bununla birlikte bazı kanamalar altta yatan ciddi nedenlerden kaynaklandığı için ara kanama yaşıyorsanız bunu gözden gelmemelisiniz.
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri ara kanamaya neden olan faktörlerden bir tanesidir. Bununla birlikte gebelik, enfeksiyonlar ve PKOS gibi şeyler de ara kanamaya yol açabilmektedir. Ara kanamaya neden olan en ciddi nedenlerin ise kanser ve dış gebelik olduğu söylenebilir.
Adet dönemleri dışında vajinal kanamanız oluyorsa vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşmelisiniz. Bu sayede kanamanın nedeni ciddi değilse kanamayı kolayca ortadan kaldırabilirsiniz. Kanamaya neden olan daha ciddi bir sorun olması durumunda ise daha erken dönemde tedavi görmeye başlayabilirsiniz.
Kaynaklar
Ellis, Mary Ellen. “Vaginal Bleeding Between Periods.” Healthline, 23 Sept. 2019, www.healthline.com/health/vaginal-bleeding-between-periods.
NHS website. “What Causes Bleeding between Periods?” Nhs.Uk, 24 June 2022, www.nhs.uk/common-health-questions/womens-health/what-causes-bleeding-between-periods.
Smith, Lori Msn. “What to Know about Endometriosis.” Medical News Today, 1 Apr. 2021, www.medicalnewstoday.com/articles/149109.