İdrarda kan olması ya da tıbbi adıyla hematüri çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelebilmektedir. İdrarda kan olması enfeksiyondan, böbrek hastalıklarından, kanserden ve nadir görülen kan bozukluklarından kaynaklanıyor olabilir.

İdrarda kan görülmesi ciddi bir belirti olduğu için bir bu durumu yalnızca bir kez yaşasanız dahi dikkate almalısınız. Doktorunuz sorunun nedenini belirlemek için gerekli testleri yaparak tedavi planı oluşturacaktır.

Kadınlarda İdrardan Kan Gelmesi Neden Olur?

İdrarda kan olması; böbrekler, mesane ve üreter dahil olmak üzere idrar yolunda meydana gelen hasar ya da tahrişten kaynaklanıyor olabilir. Bununla birlikte idrarda kan olması mutlaka idrar yolunda bir sorun olduğu anlamına gelmez. Kadınlarda vajinadan, rahim ağzından ya da rahimden gelen kan idrarla karışarak idrarın kanlı geldiği yanılgısına yol açabilir.

İdrardan kan gelmesi iki şekilde görülebilmektedir:

Makroskobik hematüri: Kişinin idrarında kan görebildiği hematüridir. İdrar pembe, kırmızı ya da kahverengi olabilir.

Mikroskobik hematüri: İdrarda çıplak gözle görülemeyen eser miktarda kan olmasıdır.

Kadınlarda idrarda kan görülmesinin nedenleri arasında şunlar bulunabilmektedir:

İdrar yolu enfeksiyonu

Kadınlarda üretranın konumu nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu görülme riski erkeklere göre daha fazladır. İdrar yolu enfeksiyonu bağırsak bakterilerinin üretraya girmesiyle birlikte meydana gelir. Enfeksiyon yukarı doğru ilerleyerek üreterlerin, böbreklerin ya da mesanenin enfekte olmasına yol açabilir.

İdrar yolu enfeksiyonu belirtilerinden bazıları şu şekildedir:

• İdrar yaparken yanma
• Sık idrara çıkma ihtiyacı
• İdrarda kan
• Kötü kokulu ya da bulanık idrar
• Karında ya da pelvik bölgede ağrı

Taş

Vücuttaki fazla mineraller mesanede ya da böbreklerde depolanabilir. Fazla mineraller nedeniyle meydana gelen taşlar idrar yolu astarında ya da diğer organlarda yırtığa yol açabilir. Meydana gelen yırtıklar idrarla karışırsa makroskobik ya da mikroskobik hematüri meydana gelebilir.

İdrar yolunda bulunan taşlar aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

• İdrarın pembe, kırmızı ya da kahverengi olması
• Sık idrara çıkma
• İdrar tutamama
• İdrar yaparken acı
• Bulanık ya da kötü kokulu idrar

Çikolata kisti

İdrarda kanla birlikte şiddetli bel ağrısı varsa çikolata kisti söz konusu olabilir. Çikolata kistinde rahim içine benzeyen doku rahim dışında bir yerde gelişmeye başlar. Çikolata kistinde karında şişkinlik, kabızlık, kanda idrar, idrar yaparken acı ve normal olmayan vajinal kanama gibi belirtiler görülebilir.

Kanser

İdrarda kan görülmesi nadir de olsa kanserden dolayı görülebilmektedir. Böbrek ya da mesane kanseri idrarda kan görülmesine yol açabilmekle birlikte bu belirti genelde ilerleyen vakalarda ortaya çıkmaktadır.

Kadınlarda İdrardan Kan Gelmesi Nasıl Geçer?

Kadınlarda idrarda kan gelmesi, soruna yönelik olarak gerekli tedavinin gerçekleştirilmesiyle geçecektir.

İdrardan kan gelmesinin nedeni idrar yolu enfeksiyonu ise antibiyotik tedavisi görmek gerekebilir.

Böbrek taşının kanamaya neden olması durumunda ise taşın atılmasıyla birlikte kişinin belirtilerinde düzelme olması beklenir. Düzelme olmuyorsa taşların özel bir prosedürle ufak parçalara ayrılması ya da ameliyatla alınması gerekebilir.

İdrarda kan görülmesinin nedeni böbrek ya da mesane kanserinden kaynaklanıyorsa kanser tedavisi görmek gerekecektir. Bu tedaviler arasında ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi bulunabilir.

Kadınlarda İdrardan Kan Gelmesi Hamilelik Belirtisi midir?

Hamilelikte idrardan kan gelmesi genelde enfeksiyon belirtisi olmaktadır. Bu nedenle idrardan kan gelmesi hamilelik belirtisi değildir. İdrarınızda kan olduğunu görüyorsanız bir an önce doktora gitmeniz gerekir.

İdrardan kan gelmesi hamilelik belirtisi olmamakla birlikte hamileliğin ilk belirtilerinden bir tanesi yerleşme kanaması olmaktadır. Yerleşme kanamasında kan vajinadan gelmektedir. Hafif kanama ya da lekelenme olarak nitelendirilebilecek bu durum genelde hamile kaldıktan 10-14 gün sonra gerçekleşir.

Yerleşme kanamasının döllenmiş yumurtanın rahim içi tabakaya tutunmasından dolayı meydana geldiği düşünülmektedir. Bu durumda kanama genelde adet görülmesi gereken zamanda gelmekle birlikte adet kanaması kadar şiddetli değildir.

Kadınlarda İdrardan Kan Gelmesi ve Yanma

Kadınlarda idrardan kan gelmesi ve yanma genelde idrar yolu enfeksiyonuna işaret etmektedir. İdrar yolu enfeksiyonu, bakterilerin böbreklerde, mesanede ya da üretrada çoğalması sonucu meydana gelmektedir.

Bakteriler idrar yoluna bulaştığında aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Karın ağrısı
• Sık idrara çıkma ihtiyacı
• Mesane boşken idrar yapma ihtiyacı
• İdrarda bulanıklık ya da kırmızılık
• İdrar yaparken yanma

İdrar yolu enfeksiyonunuz olduğundan şüpheleniyorsanız, gerekli tedaviyi görmek için doktora gitmeniz gerekir. Bununla birlikte idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma riskinizi azaltmak için şunları yapabilirsiniz:

• Mesanenizi daha sık boşaltın. İdrar yapmanız gerektiğini hissettiğinizde idrarınızı tutmayın. Gün içerisinde en geç dört saatte bir idrar yapın. Ayrıca cinsel ilişkiden hemen sonra idrar yaparak bakterileri üretral açıklıktan uzaklaştırabilirsiniz.
• Daha çok su için. Günde 2 litre su içerek enfeksiyon yaşama ihtimalinizi azaltabilirsiniz.
• Hijyen alışkanlıklarınıza dikkat edin. İdrarınızı yaptıktan sonra önden arkaya doğru silmeniz, bakterilerin bulaşma ihtimalini azaltacaktır. Ayrıca kokulu hijyen ürünleri yerine çoğunlukla boş suyla temizlenmeyi tercih edin.
• Farklı bir doğum kontrol yöntemi deneyin. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu söz konusuysa idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma ihtimalinizi azaltacak doğum kontrol yöntemlerini deneyin.

İdrardan Kan Gelmesi Nasıl Teşhis Edilir?

İdrarda kan olmasının nedenini bulmak için birtakım testler ile muayene yapmak gerekir. Doktorunuz idrarınızdaki kanın nedenini anlamak için şunlardan faydalanabilir:

Fiziksel muayene: Sağlık geçmişinizle birlikte fiziki durumunuz değerlendirilir.

İdrar testi: İdrar analizinde kan olduğu tespit edilse dahi doktorunuz idrarda kırmızı kan hücreleri olup olmadığını görmek için tekrar test yapmak isteyebilir.

Görüntüleme yöntemleri: Doktorunuz bilgisayarlı tomogrofi gibi yöntemler ya da ultrason kullanarak görüntüleme yapmak isteyebilir.

Sistoskopi: Ucunda kamera bulunan ince bir tüp yardımıyla mesane ve üretra kontrol edilebilir.

İdrardan Kan Gelmesinde Risk Faktörleri

Çocuklar da dahil olmak üzere neredeyse herkesin idrarında kırmızı kan hücrelerine rastlanabilir. Bununla birlikte riskin artmasına neden olan bazı faktörler bulunmaktadır:

Yaş: 50 yaşın üzerindeki pek çok erkekte prostat bezlerinin büyümesinden dolayı idrarda ara sıra kan görülebilmektedir.

Enfeksiyon: Viral ya da bakteriyel enfeksiyon sonucu böbreklerde iltihaplanma olduysa idrarda gözle görülebilir şekilde kan olabilir.

Aile öyküsü: Ailenizde böbrek hastalığı ya da böbrek taşı yaşamış olanlar varsa siz de bu sorunlar bakımından risk altında olabilirsiniz.

Bazı ilaçlar: Aspirin, nonsteroid ağrı kesiciler ve penisilin gibi antibiyotikler idrarda kan görülmesi riskini arttırabilmektedir.

Yoğun egzersiz: Uzun mesafe koşucuları, egzersizle bağlı idrar kanaması bakımından özellikle risk altındadır. Bununla birlikte uzun mesafe koşucularının yanı sıra yoğun egzersiz yapan herkes bu belirtiyle karşılaşabilir.

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Yaşadığınız başka rahatsızlıklar varsa doktora gitmek için idrarınızda kan görmeyi beklememelisiniz. Bununla birlikte adet döneminiz dışında kan görmeniz ve aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde doktorunuzu ziyaret etmelisiniz:

• Belde, bağırsaklarda, pelvik bölgede şiddetli ağrı
• Kabızlık, ishal ve mide bulantısı gibi mide-bağırsak sorunları
• İdrar yaparken acı
• İdrarda bulanıklık ya da idrarın renginde farklılık
• Kötü kokulu idrar
• Ateş
• Üşüme
• Yorgunluk

Kaynaklar

“Blood in Urine (Hematuria) – Diagnosis and Treatment – Mayo Clinic.” Mayo Clinic, 15 Oct. 2020, www.mayoclinic.org/diseases-conditions/blood-in-urine/diagnosis-treatment/drc-20353436.

Eske, Jamie. “What to Know about Blood in Urine (Hematuria) in Females.” Medical News Today, 30 May 2019, www.medicalnewstoday.com/articles/325324.

“Is That Burning Sensation a Urinary Tract Infection?” Johns Hopkins Medicine, 8 Aug. 2021, www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/urinary-tract-infections/is-that-burning-sensation-a-urinary-tract-infection.