Eğer üreme çağındaki bir kadınsanız, adet olduğunuzda normal şekilde her ay bir kanama yaşarsınız. Ancak adet döneminde olmadığınızda zaman zaman vajinal kanama lekelenmeleri görebilirsiniz. Bu lekelenmeler çoğu zaman bir endişe sebebi değillerdir. Pek çok faktörden kaynaklanabilirler. Bu faktörler arasında gebelikten doğum kontrol yöntemlerine kadar pek çok şey bulunuyor. Bu nedenle beklenmedik bir vajinal kanama olduğunda sebebinden emin değilseniz bir doktora görünmek iyi bir fikir olabilir.

Aşağıda lekelenme ve adet kanaması arasındaki farklara kısaca değindik.

Belirtileri

Adet döneminde kan akışı genellikle kıyafetlerinizin lekelenmemesi için bir ped veya tampon giymenizi gerektirecek kadar fazladır. Lekelenme ise adetten çok daha hafiftir. Genellikle pantolonunuza kadar erişecek bir kan miktarı yoktur. Rengi de adet kanamasından daha açık olabilir.

Lekelenme mi yaşadığınızı yoksa adetin mi başladığını söylemenin bir diğer yolu ise diğer belirtilere bakmaktır. Adet döneminden hemen önce ve adet sırasında aşağıdaki belirtilere sahip olabilirsiniz:

• şişkinlik
• memelerde gerginlik
• sancılar
• bitkinlik
• ruh hali dalgalanmaları
• bulantı

Eğer başka bir rahatsızlıktan dolayı lekelenmeleriniz varsa, aşağıdaki belirtileri de yaşayabilirsiniz ve bu belirtiler ayın başka bir zamanında veya lekelenme ile aynı anda ortaya çıkabilirler:

• daha ağır ve uzun bir adet dönemi
• vajinada kaşıntı ve kızarma
• adet atlama veya düzensiz adet dönemi
• bulantı
• idrar yaparken veya cinsel ilişki sırasında ağrı veya yanma
• karın ve pelvik bölgede ağrı
• vajinadan sıradışı akıntı veya koku
• kilo alımı

Sebepleri

Adet dönemi, aylık döngünüzün başında rahim dokusunun dökülmesi ile başlar. Lekelenme ise aşağıdakiler gibi başka faktörlerden kaynaklanabilir:

• Yumurtlama: Yumurtlama aylık döngünüzün tam ortasına denk gelir ve bu sırada fallop tüplerinden bir yumurta salınır. Bazı kadınlar bu esnada biraz lekelenme görebilirler.
• Gebelik: Kadınların yaklaşık %20’si gebeliğinin ilk üç ayında lekelenme yaşar. Kan sık sık gebeliğin ilk bir kaç gününde ortaya çıkar ve bu sırada döllenmiş yumurta rahim dokusuna tutunma aşamasındadır. Pek çok kadın bu yerleşme kanamasını adet kanaması ile karıştırır çünkü henüz gebe olduklarının farkında değillerdir.
• Polikistik over sendromu: Düzensiz kanamalar polikistik over sendromunun bir belirtisidir ve bu rahatsızlıkta yumurtalıklar fazladan erkeklik hormonu salgılıyorlardır. Genç kadınlarda yaygındır. Yumurtalıklarda küçük, sıvı dolu keselerin gelişimine sebep olur.
• Doğum kontrolü: Doğum kontrol hapları özellikle onları kullanmaya yeni başladığınızda veya yeni bir tanesine geçiş yaptığınızda lekelenmeye sebep olabilirler. Devamlı kullanılan doğum kontrol haplarının lekelenmeye yol açma ihtimali 21 veya 28 günlük haplardan daha fazladır. Ayrıca spiral sahibi kadınlarda da lekelenme ihtimali daha yüksektir.
• Miyom: Miyomlar rahmin iç veya dış kısmında bulunan kanserli olmayan küçük kitlelerdir. Adetler arasında lekelenme gibi anormal vajinal kanamalara sebep olabilirler.
• Enfeksiyonlar: Vajina, rahim ağzı veya üreme sisteminin herhangi bir kısmındaki bir enfeksiyon lekelenmeye yol açabilir. Bakteri, virüs ve mantarlar enfeksiyonlara yol açarlar. Pelvik inflamatuvar hastalığı zührevi hastalıklardan kaynaklanabilen ciddi bir enfeksiyondur.
• Rahim ağzı polipleri: Bu, rahim ağzında ortaya çıkan bir poliptir. Kanserli değildir ancak kanayabilir. Gebelikte poliplerin kanama ihtimali artar çünkü hormon düzeyleri değişir.
• Menopoz: Menopozun geçiş süreci bir kaç yıl sürebilir. Bu süreçte adetleriniz normalden daha düzensiz hale gelirler. Bunun sebebi hormonlardaki dalgalanmalardır. Menopoz tamamlandığında kanamalar bitmelidir.
• Sert cinsel ilişki veya istismar: Vajina dokusundaki herhangi bir hasar biraz kanamaya sebep olabilir.

Risk Faktörleri

Eğer aşağıdaki şartlara sahipseniz adetler arasında lekelenme yaşama ihtimali daha fazladır:

• gebeyseniz
• doğum kontrol yönteminizi yeni değiştirdiyseniz
• adet görmeye yeni başladıysanız
• spirale sahipseniz
• rahim ağzı, vajina veya üreme sisteminin başka bir yerinde enfeksiyon olması
• miyom, polikistik over sendromu veya pelvik inflamatuvar hastalığına sahip olmak

Teşhis Süreci

Lekelenme genellikle ciddi bir şeyin işareti olmaz ama normal de değildir. Adet dönemi dışında herhangi bir zaman kanama fark edecek olursanız, bunu doktorunuza bildirmeniz iyi olabilir. Özellikle gebeyseniz ve lekelenme görürseniz doktorunuza ulaşmanız çok önemlidir. Lekelenme dış gebelik ve düşük gibi daha ciddi bir komplikasyonun işareti olabilir.

Doktorunuza ziyaretiniz sırasında doktor sizden belirtilerinizi tarif etmenizi isteyecektir ve lekelenmenin sebebini bulmak için bir fizik muayene gerçekleştirecektir. Buna pelvik muayene ve aşağıdaki testler dahildir:

• kan testleri
• Pap smear
• gebelik testi
• rahim ve yumurtalıklar için ultrason

Tedavi

Lekelenme tedavisi ona sebep olan şeye bağlı olacaktır. Şunlara ihtiyaç duyulabilir:

• enfeksiyon tedavisi için antibiyotik veya antifungal
• adet döngüsünü düzene sokmak için doğum kontrolü veya başka hormonlar
• polip ve diğer gelişimlerin alınması için cerrahi yöntemler

Beklentiler Nelerdir?

Tedaviler sonucundaki beklentiler lekelenmenin sebebine bağlıdırlar. Gebelikte veya doğum kontrol haplarından kaynaklı lekelenme genellikle bir kaç hafta veya ay sonrasında durur. Enfeksiyon, polip ve miyomlardan kaynaklanan lekelenmeler veya polikistik over sendromu kaynaklı kanamalar rahatsızlık tedavi ile kontrol altına alındığında son bulmalıdırlar.

Sonuç Olarak

Lekelenme genellikle ciddi bir şey değildir ancak özellikle kanamaya hazır değilseniz rahatsız edici olabilir. Lekelenme mi yoksa adet mi yaşadığınızı anlamanın bir yolu adet dönemlerinizi takip etmektir. Bir günlük veya uygulama kullanarak aylık kanama başlangıç ve bitiş zamanlarını işaretleyebilirsiniz. Ayrıca lekelenme zamanlarını işaretlemek ve kayıt altına almak da mümkündür. Eğer herhangi bir düzen görecek olursanız doktorunuzla bunu paylaşın.

Doktorunuzdan adetleri düzenlemeye ve lekelenmeleri önlemeye yardımcı olabilen hormon tedavileri konusunda destek alın. Gebelik sırasında yeterince dinlenerek ve herhangi bir ağır şey kaldırmayarak kanamayı kontrol altına alabilirsiniz.

Lekelenmeyi kontrol altına alana kadar ped ve tamponlarınızı yanınızda bulundurabilirsiniz. Kanama ihtimaline karşın evde ve çantanızda bir miktar bulundurun.