Laparoskopi, karın içerisindeki veya dizler gibi başka kapalı alanların içerisindeki organları incelemek için kullanılan cerrahi bir teşhis yöntemidir. Düşük risklidir, invazifliği en düşük derecededir ve sadece küçük kesikler gerektirir.

Laparoskopi uygulandığında, doktor laparoskop adı verilen küçük bir aleti karın organlarına bakmak için kullanır. Laparoskop uzun, ince bir tüptür ve ucunda yüksek yoğunluklu bir ışık ve yüksek çözünürlüklü bir kamera vardır. Cihaz karın duvarındaki bir kesikten sokulur. Hareket ederken kamerası bir ekrana görüntü gönderir.

Laparoskopi doktorun bedenin içerisini anlık olarak görmesini sağlar ve büyük kesiklere gerek bırakmaz. Doktor bu işlem sırasında biyopsi numuneleri alabileceği gibi cerrahi müdahalelerde de bulunabilir.

Laparoskopi Kimlere ve Neden Uygulanır?

Laparoskopi genellikle pelvik veya karın ağrılarının sebebini teşhis etmek ve tanımlamak için kullanılır. Genelde invazif olmayan yöntemler teşhise yardımcı olamadıklarında uygulanır.

Çoğu vakada karın problemleri aşağıdakiler gibi tarama teknikleri ile teşhis edilebilirler:

• ultrason: yüksek frekanslı ses dalgaları ile bedenin görüntüleri elde edilir
• tomografi: bir dizi özel röntgen ışını ile bedenin bölgesel görüntüleri elde edilir
• MRI: mıknatıs ve radyo dalgaları ile bedenin görüntüleri üretilir

Laparoskopi ise bu testler teşhise dair yeterince bilgi sağlamazlarsa uygulanır. İşlemde biyopsi de alınabilir, doku da alınabilir.

Doktor aşağıdaki organlar üzerinde laparoskopi önerebilir:

• apandis
• safra kesesi
• karaciğer
• pankreas
• ince ve kalın bağırsaklar
• dalak
• mide
• pelvik ve üreme organları

Laparoskopi ile inceleme sırasında doktor şunları tespit edebilir:

• karında kitle veya tümör
• karın boşluğunda sıvı
• karaciğer hastalıkları
• belli tedavilerin verimliliği
• belli bir kanserin ne kadar ilerlediği

Doktor aynı zamanda teşhisin hemen ardından tedavi sağlayabilecek bir müdahaleyi de bu yolla gerçekleştirebilir.

Laparoskopinin Riskleri Nelerdir?

Laparoskopi ile bağlantılı görülen en yaygın riskler arasında kanama, enfeksiyon ve organların hasar alması bulunur. Fakat bunlar çok nadiren olan şeylerdir.

İşlemden sonra enfeksiyon işaretlerini takip etmek önemlidir. Eğer aşağıdakileri yaşarsanız doktorunuza danışın:

• ateş veya üşüme
• zamanla daha yoğun hale gelen karın ağrısı
• kesik bölgesinde kızarma veya renk kaybı, şişme, kanama veya akıntı
• devamlı bulantı ve kusma
• geçmeyen öksürük
• nefes darlığı
• idrar yapma problemleri
• baş dönmesi

Laparoskopi esnasında incelenen organların hasar görmesine dair küçük bir risk vardır. Kan ve diğer sıvılar bir organın delinmesi durumunda bedene sızabilirler. Bu durumda hasarın tamiri için başka bir operasyon gerekir.

Daha az yaygın olan bazı riskler şöyle:

• genel anestezi kaynaklı komplikasyonlar
• karın duvarında inflamasyon
• pelvis, bacak ve akciğerlere gidebilecek kan pıhtısı

Bazı durumunda cerrah laparoskopideki risklerin faydalarından daha yüksek olduğuna kanaat getirebilir. Bu genellikle geçmişte karın ameliyatı geçirmiş olanlarda ortaya çıkar çünkü karın yapıları arasında yapışkanlık oluşma riski daha fazladır.

Laparoskopinin yapışıklıkların varlığında daha uzun sürmesi ve hasar verme ihtimalinin olması beklenir.

Laparoskopiye Nasıl Hazırlanabilirim?

Doktorunuza kullandığınız reçeteli veya reçetesiz tüm ilaçlardan bahsetmeniz gerekir. İşlemden önce nasıl kullanılmaları gerektiği konusunda doktorunuz bilgi verecektir.

Doktor laparoskopinin sonucunu etkileyebilecek herhangi bir ilacın dozunu değiştirebilir. Bu ilaçlar arasında şunlar var:

• kan sulandırıcılar
• non steroidal anti-inflamatuvar ilaçlar
• kan pıhtılaşmasını etkileyen diğer ilaçlar
• bitkisel ve besin takviyeleri
• K vitamini

Ayrıca hamileyseniz veya hamile olma ihtimaliniz varsa doktorunuza bundan da bahsedin. Böylece gelişen bebeğin zarar görme ihtimali azalır.

Muhtemelen laparoskopiden 8 saat öncesinden başlayarak yemek ve içmekten kaçınmanız gerekecektir. Ayrıca işlemden sonra sizi evinize bırakacak bir arkadaş veya aile bireyinizi de ayarlamanız gerekir. Laparoskopi genelde genel anestezi ile uygulanır ve bu nedenle operasyondan sonra en az bir kaç saat araç sürmeniz mümkün olmaz.

Laparoskopi Nasıl Uygulanır?

Laparoskopi genelde hastaneye yatış gerektirmez. Yani çoğu vakada ameliyatile aynı gün eve gidebilirsiniz. Hastanede uygulanır.

Bu ameliyatta genelde genel anestezi uygulanır. Yani operasyon esnasında uyursunuz ve ağrı hissetmezsiniz. Genel anestezi için damarlarınıza bir sıvı verilir. Bu özel ilaca ek olarak sıvı da verilir.

Laparoskopi esnasında cerrah göbek deliğinin hemen altından bir kesik açar ve kanula adı verilen küçük bir tüp sokar. Bu cihaz karnın karbondioksit gazı ile dolmasını sağlar. Böylece organlar daha kolay görülebilirler.

Karın şiştiği zaman cerrah kesikten laparoskopu sokar. Ucundaki kameranın görüntüsü ekrana gelir, organlar gerçek zamanlı olarak görülebilirler.

Kesiklerin adedi ve boyutları teşhis edilmeye çalışılan rahatsızlığa bağlıdır. Genel olarak 1-4 arası kesik gerekebilir ve boyutları 1-2 cm civarındadır. Bu kesiklerden çeşitli cihazlar sokulurlar.

Örneğin cerrahın biyopsi için başka bir cihaz sokması gerekebilir. Biyopside organdan alınan küçük bir doku incelenir.

İşlem tamamlandıktan sonra cihazlar çıkarılırlar. Sonrasında kesikler dikiş ile kapatılırlar. Kesik üzerine bandaj da uygulanabilir.

İyileşme Ne Kadar Sürede Tamamlanır?

Ameliyat bittikten sonra hastaneden çıkmadan önce bir kaç saat gözlem altında kalırsınız. Hayati değerleriniz, yani nefes ve kalp ritmi gibi şeyler yakından gözlemlenir. Hastane çalışanları anestezi veya işlemden kaynaklanan herhangi bir yan etkiyi gözlerler ve kanama konusunda da gözlem uygulanır.

Taburcu edilme zamanınız değişkendir. Genel fiziksel durumunuza ve bedeninizin işleme tepkisine bağlıdır. Bazı durumlarda gece de hastanede yatmanız gerekebilir.

Genel anestezi aldıysanız sizi eve birisinin götürmesi gerekir. Genel anestezinin etkilerinin geçmesi genelde bir kaç saat sürer ve bu nedenle işlemden sonra eve gitmek tehlikeli olabilir.

Laparoskopiden sonraki günlerde bölgede hafif bir ağrı ve atma hissi olabilir. Bunlar bir kaç gün içerisinde daha iyi hale gelirler. Doktorunuz ağrılar için ilaç da yazabilir.

Ayrıca işlemden sonra omuz ağrısı yaşamak da mümkündür. Bu genelde karnın şişmesi için kullanılan karbondioksit gazından kaynaklanır. Gaz diyaframı rahatsız edebilir ve burada omuz ile paylaşılan sinirler vardır. Ayrıca biraz şişkinlik olabilir ve bu rahatsızlık bir kaç gün içerisinde geçer.

Genelde bir hafta içerisinde normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Laparoskopiden sonra doktor sizi tekrar görmek isteyebilir.

Daha yumuşak bir iyileşme süreci için yapabileceğiniz bazı şeyler var:

• Yapabildiğiniz anda hafif aktivitelere başlamak, böylece kan pıhtısı riski azalır
• Normalden daha fazla uyumak
• Rahat kıyafetler giymek

Laparoskopinin Sonuçları

Eğer biyopsi alındıysa, bunu bir patoloji uzmanı inceleyecektir. Patoloji uzmanı, doku analizini yapan kişidir. Rapor daha sonra doktorunuza gönderilecektir.

Laparoskopinin normal sonuçları arasında karında kanama olmaması, fıtık olmaması ve bağırsak tıkanmalarının olmaması bulunur. Yani bu durum tüm organların sağlıklı olduğu anlamına gelir.

Laparoskopide bazı anormal sonuçlar belli rahatsızlıklara işaret edebilirler. Bunlar şöyle:

• yapışma veya yara izleri
• fıtıklar
• apandisit
• miyomlar
• kist ve tümörler
• kanser
• safra kesesi inflamasyonu
• endometriyoz
• belli organlarda yara veya travmalar
• pelvik inflamatuvar hastalığı

Doktorunuz sonuçları değerlendirmek için bir randevu verecektir. Eğer ciddi bir tıbbi rahatsızlık bulunursa, doktorunuz tedavi seçeneklerini sizinle konuşacaktır ve gerekli plan oluşturulacaktır.