Hidrosalpinks fallop tüplerinin bir hastalık veya yaralanmadan dolayı tıkanması olarak tanımlanır. Sıradışı akıntılara, ağrıya ve gebe kalmakta zorlanmaya sebep olabilir.
Fallop tüpleri üreme sisteminin önemli bir kısmını oluştururlar. Rahmin her iki tarafına da bağlanırlar ve yumurtayı sağ veya sol yumurtalıktan rahme taşırlar. Eğer yumurta fallop tüpleri içerisinde bir sperm hücresi ile karşılaşırsa, gebelik ortaya çıkar ve zigot adı verilen döllenmiş yumurta rahim duvarına yerleşmek üzere rahme hareket eder.
Belli hastalıklar ve sakatlanmalar fallop tüplerinin ucunu etkileyebilirler ve bu da tıkanmalarına sebep olur. Buna hidrosalpinks adı verilir. Bu rahatsızlık ortaya çıktığında kısırlık ve dış gebelik gibi üreme sistemi problemlerine yol açabilir.
Hidrosalpinks Belirtileri
Hidrosalpinks sahibi pek çok insan herhangi bir belirti sahibi olmaz. Bunun sonucunda sadece gebe kalmakta zorlandıklarında bu rahatsızlığın farkına varırlar.
Ancak belirti yaşayanlarda sıradışı vajinal akıntılar, karın ve kasık ağrısı gibi belirtiler adet dönemlerinde daha kötü hale gelebilirler.
Hidrosalpinks Sebepleri ve Risk Faktörleri
Çeşitli rahatsızlıklar hidrosalpinkse sebep olabilirler. Potansiyel sebepleri arasında şunlar var:
- cinsel yolla bulaşan rahatsızlıklar
- endometriyoz
- fallop tüplerinde enfeksiyon
- apandis inflamasyonu
- apandisit ve diğer rahatsızlıklardan dolayı cerrahi müdahaleler
- fallop tüpleri üzerindeki geçmiş ameliyatlar
Kişi bir sakatlık yaşadığında beden o bölgeye hemen bağışıklık sisteminin bir tepkisi olarak inflamatuvar hücreleri gönderir. Aynı tepki ameliyatlardan sonra da ortaya çıkabilir.
Bu da fallop tüplerinde şişkinliğe sebep olabilir ve bunun sonucunda tıkanma oluşabilir.
Hidrosalpinks Teşhisi
Doktor hidrosalpinksi temel olarak iki yöntemle teşhis edebilir:
- Histerosalpingogram (HSG): HSG, rahim ve fallop tüplerini gösteren bir X ışınıdır. Doktor genelde bunu tüplerdeki tıkanmayı görmek için kullanırlar. Vajina ve rahim ağzından özel bir boya gönderilerek uygulanır.
- Laparoskopi: Laparoskopi karın bölgesinden küçük bir delik açılması ve kamera sokulması ile uygulanır. Böylece organları görmek ve sıvı boşaltımı gibi işlemleri uygulamak da mümkün olur.
Bazı vakalarda doktor fallop tüpü tıkanmaları için başka yöntemleri de kullanabilir. Bunlar arasında şunlar var:
- Ultrason: Ultrason ile ses dalgaları kullanılarak rahim incelenebilir. Böylece doğurganlık problemlerine yol açan şeyler tespit edilebilirler. Genelde doğrudan fallop tüplerini incelemek için kullanılmaz ancak tıkanma noktasını bulmak için kullanılabilir.
- Tomografi veya MRI: Doktor her iki uygulamayı da fallop tüplerini incelemek için kullanabilir.
Hidrosalpinks ve Kısırlık
Gebelik esnasında yumurta yumurtalıklardan birisinden çıkar ve fallop tüpleri ile rahme doğru hareket eder. Hidrosalpinks fallop tüpünün sıvı ile tıkanmasına sebep olabilir. Bu tıkanma yumurtanın tüpten aşağı inmesine engel olur ve bu nedenle spermler yumurtaya erişemezler.
Eğer sadece bir fallop tüpü tıkanırsa, müdahale olmadan gebe kalmak hala mümkün olur çünkü diğer yumurtalıktaki yumurtaya sperm erişimi vardır.
Ancak etkilenen tüpteki sıvı rahme doğru sızabilir ve yerleşmeyi etkileyebilir, bu da gebeliği önler.
Tüp bebek tedavisinde doktorlar yumurta toplar ve onu yapay olarak döllerler. Sonrasında embriyoyu tekrar rahme aktarırlar. Hidrosalpinks bu transferin başarısını etkileyebilir.
Embriyo yerleşiminden önce tüpün alınması tüp bebek tedavisinde başarı ihtimalini arttırabilir. Bu nedenle doktorlar genellikle tüp bebek tedavisinden önce ameliyat olunmasını önerirler.
Buna ek olarak sıvı birikimi dış gebeliğe sebep olabilir. Bu durum döllenmiş yumurtanın fallop tüplerinde kalmasından ve burada bir fetüse dönüşmesinden kaynaklanır. Bu tip bir gebeliği sürdürmek güvenli değildir ve bu nedenle fetüsün kaybı ile sonuçlanır. Tedavi olmazsa gebe kadın için de hayati tehlike oluşturur.
Hidrosalpinks Tedavisi
Hidrosalpinks tedavisi tıkanmanın düzeyine göre değişir. Doktor laparoskopik cerrahi ile yara dokusu ve diğer yapışıklıkları açmak için çaba gösterebilir.
Bir diğer ameliyat türü ise salpingektomi yani tüplerin alınmasıdır. Bu işlemde tüpün etkilenen kısmı alınır. Bu işlem doğurganlığı geri getirebilir ancak etrafındaki yumurtalık dokularına zarar verme riski taşır.
Eğer sebep endometriyozis ise doktor bu oluşumları alabilir. Sebep pelvik inflamatuvar hastalığı ise doktor antibiyotik ile geride kalan enfeksiyonları temizleyebilir.
Bir diğer muhtemel tedavi ise skleroterapidir. Bu işlemde ultrasonla yönlendirilen bir iğne kullanılarak etkilenen tüpten sıvı çekilir. Doktor sonrasında özel bir kimyasal enjekte eder ve sıvının tekrar birikmesini engeller.
2017 yılında yapılan bir çalışmaya göre skleroterapi salpingektomiye iyi bir alternatif olabilir çünkü tüp bebek tedavisinden önce doğurganlık oranlarında artış sağlamaktadır. Ancak bazı diğer araştırmacılar bu konuda çalışmaların yetersiz olduğunu ve potansiyel yan etkilerin dikkate alınmadığını belirtiyorlar.
Rahatsızlığın herhangi bir doğal yöntemle tedavi edilebileceğine dair bir kanıt bulunmuyor.
Sonuç Olarak
Hidrosalpinks sahibi bir kadın hala gebe kalabilir. Ancak başarılı gebelik ihtimali tıkanmanın sebebi ve şiddetine, ayrıca tedavi görüp görmediğine göre değişir.
Gebelik tedavi olmadan da ortaya çıkabilir ancak ihtimal daha düşüktür ve erken gebelik kaybı, dış gebelik gibi komplikasyonların riski daha fazladır.
Tedaviler ile başarılı gebelik ihtimali artar ve bu durum özellikle tüp bebek tedavilerinde belirgindir.
Doktorlar genellikle tüp bebekten önce gerekiyorsa bu operasyonun gerçekleşmesini isterler ve böylece embriyonun rahimde tutunma başarısında artış elde edilir.