Hamile kalmaya çalışan ya da hamile olan pek çok kadın beta hCG hakkında bir şeyler duymuştur. Beta hCG adı verilen hormon, kadın hamile kaldıktan sonra yaklaşık 10 gün içerisinde vücutta üretilmeye başlanır. Beta hCG seviyelerinin belli bir düzeyin üzerine çıkmasıyla birlikte gebelik doğrulanmış olur.

Beta hCG testi yalnızca gebeliğin tespit edilmesi için değil, aynı zamanda kısırlık tedavileri sırasında da kullanılır. Örneğin, kısırlık tedavisi gören kadında foliküllerin olgunlaşması ve çatlaması için çatlatma iğnesi olarak hCG kullanılabilir. Aynı şekilde gebelikte yanlış giden bir şeyler varsa yine hCG kullanılması gerekebilir.

Beta hCG hormonunun ne işe yaradığını, gebelikte olması gereken normal değerlerin… bu yazıda okuyabilirsiniz.

Beta hCG Nedir?,

Gebelik hormonu olarak bilinen hCG, önce embriyodaki hücreler, sonra da plasenta tarafından üretilmeye başlanır. Bu hormonun görevi, döllendikten sonra yumurtanın beslenmesini sağlamaktır.

HCG seviyeleri hamileliğin 9 ila 12. haftalarında en yüksek seviyelere ulaşır ve doğuma kadar sabit bir hızda gittikçe azalır.

Vücuttaki hCG seviyelerini ölçmek için yapılabilecek farklı testler bulunmaktadır:

Kalitatif hCG testi: Eczaneden alacağınız gebelik testleri, kalitatif testlerdir. Yalnızca hamile olup olmadığınızı gösterir.

Bu testten negatif sonuç almanız, her zaman hamile olmadığınız anlamına gelmez. İdrarınızdaki hCG yeteri kadar yükselmemiş olabileceği için hamile olduğunuzu düşünüyorsanız, testi birkaç gün sonra tekrar etmelisiniz.

Bazı durumlarda da yalancı pozitif sonuç almak mümkündür. Yalancı pozitif sonuçlar genelde hormon takviyeleri ya da tümörler nedeniyle ortaya çıkmaktadır.

Kantitatif hCG testi: Kandaki hormon miktarını gösterir. Kadından alınan kan örneği laboratuvara gönderilir ve kandaki beta hCG seviyeleri test edilir. Kalitatif testin aksine hCG seviyelerinin tam olarak tespit edilmesini sağlayan bu test bazen fetüsün kaç haftalık olduğunun tahmin edilmesinde de kullanılabilmektedir.

Beta hCG testi genelde pozitif sonuç alınan idrar testinden sonra yapılır. Bununla birlikte dış gebelik durumunda da sonuçların pozitif olabileceği bilinmelidir.

Doktorlar bazen hCG seviyelerine önem vermeyebilir. Çünkü hCG seviyeleri düşük olsa dahi bebeğin sağlığı yerinde olabilir. Bu yüzden gebeliğin 5 ila 6. haftalarında yapılacak ultrason, beta hCG testinden daha güvenilir sonuçlar verecektir.

Beta hCG Testi Neden Yapılır?

Beta hCG, vücutta üretilen bir hormondur ve hamile kalındığında plasenta hCG salgılamaktadır. Bu nedenle kadının hamile olup olmadığını anlamak için beta hCG testi yapılabilir.

Beta hCG testi aynı zamanda gebelikle ilgili komplikasyon riski olması durumunda da yapılabilir. Komplikasyon tespiti için yapılması durumunda beta hCG’nin yükseliş hızını görmek amacıyla testin her 2-3 günde bir tekrarlanması gerekecektir.

Kısırlık tedavisi görüyorsanız, hamile olup olmadığınızın anlaşılması için normalde adet görmeniz gereken tarih geldiğinde doktorunuz beta hCG yapmak isteyebilir. Bununla birlikte tüp bebek tedavisi ve aşılama gibi yardımcı üreme tekniklerinde hCG enjeksiyonu yapıldığı için beta hCG testinin, enjeksiyon vücuttan atıldıktan sonra yapılması gerekecektir.

Doktorunuz, ihtiyaç görmesi halinde aşağıdaki durumlarda da beta hCG testi yapılmasını isteyebilir:

Gebelik haftasını belirlemek: Beta hCG testi gebelik haftasını belirlemede her zaman başarılı olmamakla birlikte genel bir fikre sahip olunmasını sağlayabilir. HCG seviyeleri ilk trimesterde hızlı bir şekilde yükseldiği için doktorunuz gebeliğinizin kaçıncı haftasında olduğunuza dair fikir edinebilir.

Fetal tarama: Gebeliğin 15 ila 20. haftaları arasında Down sendromu dahil olmak üzere fetüste görülebilecek bazı sorunların test edilmesi için üçlü ya da dörtlü taramayla birlikte beta hCG testi yapılabilir.

Beta hCG Değeri Kaç Olmalı?

Beta hCG seviyeleri kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle aşağıdaki değerleri yalnızca referans olarak görmeniz ve test sonuçlarınızın ne ifade ettiği konusunda doktorunuza güvenmeniz önemlidir:

Gebelik haftası	Normal hCG aralığı
3. hafta	5–50 mIU/mL
4. hafta	5–426 mIU/mL
5. hafta	18–7.340 mIU/mL
6. hafta	1.080–56.500 mIU/mL
7-8 hafta	7.650–229.000 mIU/mL
9–12 hafta	25.700–288.000 mIU/mL
13–16 hafta	13.300–254.000 mIU/mL
17–24 hafta	4.060–165.400 mIU/mL
25–40 hafta	3.640–117.000 mIU/mL

Beta hCG seviyelerinin düşüklüğü ya da yüksekliği, gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğinin başlıca göstergesi değildir. Annenin sigara içip içmemesi, vücut kitle endeksi (VKE), ırkı, daha önce kaç kez doğum yaptığı ve şiddetli mide bulantıları ve kusma yaşayıp yaşamadığı gibi faktörler, hCG seviyesi üzerinde etkili olacaktır.

Beta hCG seviyelerinizin size özel olarak değerlendirilmesi ve başlangıç seviyesine göre 48 ila 72 saatte bir ikiye katlayıp katlamadığına bakılması önemlidir. Beta hCG seviyelerinin ilk 9 ila 12. haftaya kadar yükselmesi ve sonrasında yavaşça düşmesi gebeliğin doğal süreci içerisinde gerçekleşmektedir.

Beta hCG Pozitif Kaç Olmalı?

Beta hCG sonucunun pozitif olması genelde kadının hamile olduğu anlamına gelmektedir. Gebelik testleri, kandaki ve idrardaki hCG’yi ölçerek çalışmaktadır.

Bazı testler yalnızca hCG’nin varlığını değil, aynı zamanda seviyesini de ölçmektedir. Bu testler, kantitatif beta hCG test olup idrardaki hCG miktarını mIU/mL ya da IU/L birimleriyle ölçmektedir.

Kantitatif hCG testi sonucu aşağıdaki değerler ile hamile olup olmadığınızı anlamanız mümkündür:

Negatif: <5 IU/L

Belirsiz: 5-25 IU/L

Pozitif: >25 IU/L

Belirsiz olan bölgede hamile olmak da olmamak da mümkündür. Bu yüzden ilerleyen zamanlarda tekrar test yaptırarak kesin bir sonuç elde etmek mümkün olacaktır.

Beta hCG Yüksekliği Belirtileri Nedir?

Beta hCG seviyelerinin yüksek olması genelde bir sorun teşkil etmez. Bazı hamilelerde hCG seviyeleri doğal olarak yüksektir.

Bununla birlikte yüksek hCG seviyeleri bazen çoğul gebelik yaşandığına işaret edebilmektedir. Çoğul gebelik olup olmadığını görmek için ultrason yaptırmak gerecektir. 

Bazı durumlarda yüksek hCG seviyeleri Down sendromuna işaret edebilmektedir. Bu durumda kontrol amaçlı bazı kan testleri ve taramalar uygulanabilmektedir.

Gestasyonel trofoblastik hastalık (GTH) durumunda da hCG seviyeleri yüksek olabilir. GTH, gebelik sırasında ya da sonrasında görülebilir ve rahimde anormal hücre büyümelerine yol açabilir. Bu hücrelerden bazıları kanserli olabilse de hücrelerin çoğu genelde iyi huyludur. GTH’niz olması halinde doktorunuz cerrahi işlemle kitlenin alınmasını önerebilir.

Yüksek hCG seviyeleri, annede preeklampsi olduğunu da gösterebilmektedir. Preeklampsi, gebelikte şişkinliğe ve tansiyonda ani artışa neden olan bir sorundur. Preeklampsisi şiddetli olan kadınlarda hCG seviyeleri yükselebilmektedir. Bu hastalığın tedavisinde hamile kadının yakından takip edilmesi ve gerekirse ilaç reçete edilmesi önemlidir.

Beta hCG Düşüklüğü Neden Olur?

HCG hormonu seviyeleriniz normal değerlerin altındaysa ortada her zaman endişe verici bir neden yoktur. Pek çok kadının hCG seviyeleri düşük olsa da gebelik sağlıklı bir şekilde devam etmektedir.

Bununla birlikte hCG hormonu seviyelerinin düşük olması aşağıdaki durumların yaşanması halinde de görülebilmektedir:

Gebelik haftasının yanlış hesaplanması: Gebelik haftası, kadının adet olduğu son tarih temel alınarak hesaplanır. Adet döngülerinizin düzensiz olması ya da tarihi tam olarak bilmemeniz durumunda gebelik haftası yanlış hesaplanabilir. HCG seviyelerinde düşüklük tespit edildiyse gebeliğin genelde 6 ila 12. haftalar arasında olduğu tahmin edilir. Bununla birlikte gebeliğin hangi haftasında olunduğunun daha iyi görülmesi için doktorunuz ultrason ile muayene gerçekleştirecektir.

Düşük: Gebeliğin 20. haftasında önce bebeğin anne karnında ölmesi düşük olarak isimlendirilir. HCG seviyelerindeki düşüklük bazen düşük yapıldığını ya da yapılacağını gösterebilir. Ancak düşüğün tek belirtisi hCG seviyelerinin düşük olması değildir. Vajinal kanama, karın ağrısı, vajinadan doku ya da pıhtı gelmesi, gebelik belirtilerinin kesilmesi ve beyaz ya da pembe renkte vajinal akıntı, düşükte görülen diğer belirtiler arasında yer almaktadır.

Boş gebelik: Döllenmiş yumurta bazen rahim içi tabakaya tutunsa da gelişmeye devam edemez. Bu durumda hCG salgılansa da yumurta gelişmediği için artmaya devam etmez. Bu yüzden idrarda gebelik testinde pozitif sonuç aldıktan sonra hCG seviyelerinizin artmaması, boş gebelik yaşadığınız anlamına gelebilir.

Dış gebelik: Döllenmiş yumurta bazen fallop tüplerine tutunup gelişebilmektedir. Bu durumda gebeliğin sürdürülmesi mümkün değildir. Düşük hCG seviyelerinizin nedeni dış gebelikse başlarda normal gebelik belirtileri yaşayabilirsiniz. Ancak gebelik ilerledikçe ortaya vajinal kanama, karın ağrısı, omuz ağrısı ve iç kanama gibi ciddi belirtiler çıkabilir.

Özet Olarak

Beta hCG sonuçlarınızı gördüyseniz, bunlar hakkında kendi kendinize çıkarım yapmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. Beta hCG testi genel olarak bilgilendirici bir test olsa da sağlıklı bir gebelikte beta hCG dışındaki faktörler de önemli olduğu için yalnızca beta hCG seviyelerinize bakarak gebeliğiniz hakkında genel bir kanıya varmamanız gerekir.

Kaynaklar

“Beta-hCG Levels and What They Mean.” Verywell Family, 15 Oct. 2021, www.verywellfamily.com/the-pregnancy-hormone-hcg-1960127.

Lewsley, Joanne. “What Do hCG Levels Mean?” Medical News Today, 8 July 2020, www.medicalnewstoday.com/articles/hcg-levels#low-levels.

Villines, Zawn. “What to Know about HCG Pregnancy Tests.” Medical News Today, 31 Jan. 2022, www.medicalnewstoday.com/articles/327284#overview.

“What Is a Positive Beta hCG Level? Pregnancy Test and 15 Early Signs.” MedicineNet, 4 Mar. 2022, www.medicinenet.com/what_is_a_positive_beta_hcg_level/article.htm.

Young, Becky. “What You Should Know About Low hCG.” Healthline, 3 Nov. 2017, www.healthline.com/health/pregnancy/low-hcg.