Her kadının gebelik süreci farklı olduğu gibi doğum süreci de farklıdır. Doğum, acı verici bir süreç olmakla birlikte doğumun en doğru şekilde gerçekleşmesi ve acının azaltılması için farklı doğum yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler arasında kendinizi en rahat hissedeceğiniz yöntemi seçerek süreci en iyi şekilde atlatabilirsiniz.

Günümüzde doğumlar eski zamanlara göre daha rahat bir şekilde yapılabilmektedir. Bununla birlikte bazı anneler doğum planı hazırlayarak süreç için daha hazırlıklı hale gelmektedir. Ancak bazı durumlarda her şey planlanana göre ilerlemeyebileceği için tüm doğum yöntemlerine göz atmanız ve bunlara hazırlıklı olmanız önemlidir.

Normal Doğum

Normal ya da vajinal doğumda öncelikle bebeği gebelik boyunca çevreleyen amniyon kesesi yırtılsa da bazı durumlarda bu kese doğuma kadar sağlam kalabilmektedir. Amniyon kesesinin yırtılmasıyla suyun gelmesi gerçekleşir. Çoğu kadında suyun gelmesi doğumun başlarında meydana gelir ve bu süreçte vajinadan şeffaf ve kokusuz sıvı boşalır.

Normal doğum sürecinde rahimde kasılmalar olur. Bu kasılmalar, bebeğin rahim ağzından çıkmasına yardımcı olacaktır. Bununla birlikte Braxton-Hicks kasılmaları, ikinci trimesterle başlayan yalancı doğum kasılmalardır ve ikinci trimesterde başlayabilmektedir. Kasılmalarınız doğum sancısıysa beş dakika aralıklarla gelen ve bir dakika kadar süren, bir saat boyunca sürmüş kasılmalar olacaktır.

Normal doğumda rahim ağzı genişlemeye başlamaktadır. Rahim ağzının 3 santimetre ve daha fazla açılmış olması, doğumun aktif olarak başladığının göstergesi olarak kabul edilmektedir. Rahim ağzının 10 santimetre kadar açılmasıyla bebeğin doğum kanalından geçmesi mümkün olacaktır.

Doğumda bebeğin vajinaya girmesiyle deri ve kaslar esnemeye başlayacaktır. Bu süreçte perine bölgesi ulaşabileceği maksimum genişliğe ulaşacaktır. Bazı durumlarda bölgede çok fazla yanma olabilmektedir. Bu durumda doktorunuz, epizyotomi (doğum sırasında yapılan kesi) yapılmasına karar verebilir. Doğumda deri ve kaslar çok fazla esnedikleri için acı epizyotomi sırasında acı hissetmeyebilirsiniz.

Doğum sırasında bebeğin başı göründüğünde hissettiğiniz baskı azalsa da rahatsızlık duymaya devam edebilirsiniz. Doktorunuz, bebeğin başının vücudu ile aynı hizada olup olmadığını kontrol edecek ve aynı hizadaysa doğumu devam ettirmek için tekrar ıkınmanızı isteyecektir. Doğumda bebeğin öncelikle omzunun üst kısmı sonra da alt kısmı çıkacaktır. Ardından son defa ıkındıktan sonra bebek dünyaya gelmiş olur.

Normal doğum ile bebeğinizi doğurduktan sonra plasenta ve amniyon kesesi hala rahimdedir. Bunların rahimden çıkması gerekeceği için doğumdan sonra bir süre beklemek gerekebilir. Plasentayı rahimden çıkarmak için ıkınmanız gerekebilir. Plasenta çıkarken biraz baskı hissedebilirsiniz, ancak bebeğinizi doğururken hissettiğiniz baskı kadar büyük olmayacaktır.

Sezaryen Doğum

Sezaryen doğum, bebeğin anne karnına ve rahmine açılan kesi yoluyla doğmasını ifade etmektedir. Sezaryen kesisi genelde bikini çizgisine açılmaktadır. Sezaryen doğum genelde spinal ya da epidural anestezi ile yapılmaktadır. Doğum sırasında bilinciniz yerinde olmakla birlikte belden aşağınız uyuşuk olacağı için herhangi bir acı hissetmezsiniz.

Sezaryen doğum bazen planlı olarak gerçekleştirilirken bazense doğum sırasında sezaryene ihtiyaç duyulabilmektedir. Planlı olarak sezaryen olan kadınların çoğu lokal anestezi ile uyuşturulmaktadır. Bu sayede doğum sırasında belden aşağısı hissedilmeyecktir. Bununla birlikte bazı durumlarda genel anestezi de uygulanabiliyor olsa da planlı sezaryende buna çoğunlukla ihtiyaç duyulmaz.

Sezaryene acil ihtiyaç duyulduğu durumlarda süreç daha hızlı ilerleyecektir. Bebeğin nefes almasında zorluk ya da kalp atışının düzenli olmadığı durumlarda acil sezaryen gerekebilir. Acil sezaryende, tıpkı planlı sezaryende olduğu gibi genelde lokal anestezi uygulanmaktadır. Ancak bazı durumlarda genel anesteziye de ihtiyaç duyulabilmektedir.

Sezaryen doğumda gerçekleştirilen işlemleri göremiyor olsanız dahi süreç hakkında bilgilendirilirsiniz. Sezaryen sırasında öncelikle karnınızı alt kısmına ve rahminize yaklaşık 10 ila 20 cm genişliğinde bir kesi açılacaktır. Bu işlem sırasında ağrı hissetmezsiniz.

Rahme kesi açılmasıyla birlikte doktorunuz önce bebeğin burnundaki ve ağzındaki sıvıları temizleyecek ve göbek kordonunu kesecektir. Bebeğiniz rahminizden alındıktan sonra solunumu kontrol edilecek ve doğum tamamlanmış olacaktır.

Müdahaleli Doğum

Müdahaleli doğum, belli bir nedenden dolayı doğumun tehlikeye girmesi durumunda sürece müdahale edilen doğumdur. Müdahaleli doğumlar arasında şunlar bulunmaktadır:

Vakum

Müdahaleli doğum türlerinden biri vakumla doğumdur. Vakumla doğumda vakum yardımıyla bebeğin başının doğum kanalından çıkmasına yardımcı olunmaktadır. Doğumda ıkınmanın gerçekleştiği aşamada doğum ilerlemiyor ya da bebeğin sağlığı için bir an önce doğumun gerçekleşmesi gerekiyorsa vakum kullanılabilir. Vakumla doğum sırasında doktorunuz, siz ıkınırken vakumla bebeği doğum kanalında yönlendirmeye çalışacaktır. Bebeğin başı vajinadan geçtikten sonra vakum serbest bırakılacaktır.

Forseps

Müdahaleli doğumda kullanılan araçlardan bir diğeri forsepstir. Forsepsli doğum, annenin ıkındığı ancak doğumun ilerlemediği durumlarda tercih edilebilir. Doğum sırasında rahim ağzı tamamen açılmış, amniyon kesesi yırtılmış ve bebek doğum kanalına başı önde olacak şekilde girmişse ancak doğum gerçekleşmiyorsa forseps kullanılabilir. Forsepsle doğum, vakumla doğumla benzer süreçlere sahiptir.

Epidural Doğum

Doğum yapmak acı verici olabileceği için doğumunuzu epidural kullanarak yapmak isteyebilirsiniz. Epidural, belden aşağısının sinir sinyallerini engelleyerek acı hissedilmesini önlemektedir.

Epidural doğumda omuriliği çevreleyen epidural boşluğa büyük bir iğnenin içerisinden kateter geçirilmektedir. Doğum sırasında yerinde duran kateter ile doğum boyunca anneye ilaç verilmeye devam edilebilmektedir.

Epidural ile doğumda hissedilen acı ve ağrı azaltılabildiği için epidural doğum sıkça tercih edilen yöntemlerden bir tanesidir. Bununla birlikte annenin ve bebeğin sağlık durumuna bağlı olarak bazı durumlarda epidural kullanılması mümkün olmayabilir. Doğumda epidural kullanıp kullanamayacağınızla ilgili olarak doktorunuz size yardımcı olacaktır.

Spinal Doğum

Spinal doğum, epidural doğuma benzemektedir. İki yöntem arasındaki esas fark, uygulamanın yapıldığı bölgedir. Epiduralde anestezi doğrudan epidural boşluğa yapılır. Spinalde ise anestezi omurilik sıvısını içeren dural keseye enjekte edilir. Bu sayede omurgada anında rahatlama sağlanır.

Normal doğum ya da sezaryen doğum sırasında komplikasyonlar olması durumunda doktorunuz spinal anestezi uygulamayı tercih edebilir. Çünkü bu sayede annenin anında rahatlaması sağlanabilir. Bunun haricinde diğer durumlarda epidural mi yoksa spinal mi yapılacağı kişiden kişiye değişiklik göstereceği için en iyi kararı, doktorunuzla birlikte konuşarak verebilirsiniz.

Suda Doğum

Suda doğum, doğum sırasında annenin ılık su dolu bir küvette doğum yapmasıdır. Suda doğum sırasında anne su dolu küvet içerisindedir. Ilık su ile anne kendini daha rahat hissedebilir. Ayrıca suyun kaldırma kuvveti sayesinde anne yataktakinden daha rahat hareket edebilir. Doğum sırasında rahim ağzının tamamen açılması ve annenin ıkınmaya başlamasıyla bebek doğacaktır.

Suda doğum genelde güvenli bir yöntem olmakla birlikte daha önce iki ya da daha fazla kez sezaryen doğum yapmış kadınlara genelde önerilmemektedir. Ayrıca annede kan ya da deri enfeksiyonu olması, annenin ateşinin 38°C ya da daha yüksek olması, aşırı vajinal kanama, fetal kalp atışını izlemede zorluk, omuz distosisi ve çoğul gebelik gibi durumlarda da suda doğum önerilmeyecektir.

Suda doğan bebeklerde nadir de olsa enfeksiyon ya da başka hastalıklar görülebilmektedir. Örneğin, bebeğin su damlacıklarını soluması durumunda Legionella bakterisi kapması halinde ve sonuç olarak öksürük ve zatürreye neden olan bir hastalık geçirmesi mümkündür. Bunun yanı sıra bebeğin vücut ısısını ayarlamasında sorun yaşaması, göbek kordonunda hasar olması, bebekte solunum sıkıntısı, asfiksi ve nöbetler görülmesi de söz konusu olabilmektedir.

Suda doğum için uygun olup olmadığınızı belirleyecek en doğru kişi doktorunuz olacaktır. Bu nedenle suda doğum yapmak istiyorsanız, doktorunuzla konuşarak suda doğumun avantaj ve dezavantajlarını değerlendirebilirsiniz.

Kaynaklar

“Forceps Delivery – Mayo Clinic.” Mayo Clinic, 18 Aug. 2020, www.mayoclinic.org/tests-procedures/forceps-delivery/about/pac-20394207.

Lewis, Rhona. “How Are a Spinal Block and an Epidural Different?” Healthline, 18 Dec. 2020, www.healthline.com/health/epidural-vs-spinal.

NHS website. “Caesarean Section.” Nhs.Uk, 18 Nov. 2021, www.nhs.uk/conditions/caesarean-section.

the Healthline Editorial Team. “What to Expect During a Vaginal Delivery.” Healthline, 18 Apr. 2018, www.healthline.com/health/pregnancy/intrapartum-care-vaginal-delivery.

“Vacuum Extraction – Mayo Clinic.” Mayo Clinic, 18 Aug. 2020, www.mayoclinic.org/tests-procedures/vacuum-extraction/about/pac-20395232.

“Water Birth Information: Benefits and Risks of Water Birth.” WebMD, 20 May 2008, www.webmd.com/baby/water-birth#091e9c5e801dce4b-1-3.