Hamile olduğunuzda, bebeğinizin kan grubunun sizinkiyle aynı olmadığını öğrenebilirsiniz.

Herkes bir kan grubuyla doğar, yani O, A, B veya AB. Fakat aynı zamanda Rh faktörü de vardır ve o da ya pozitif ya da negatif olur. Rh faktörünü ebeveynlerinizden kalıtım yoluyla alırsınız ve bu durum bazı fiziksel özelliklerinizi onlardan almaktan daha farklı değildir.

Hamilelik ise Rh faktörünün gerçekten önemli hale gelebildiği bir dönemdir.

Siz Rh negatif olduğunuzda ve bebeğinizin biyolojik babası Rh pozitif olduğunda, bebek babanın Rh faktörünü alacak olursa, bazı hayati tehlike oluşturabilen komplikasyonlar ortaya çıkabilirler. Buna Rh uyumsuzluğu adı verilir.

Ancak hemen panik yapmayın. Hastalık için takip edilmeniz önemlidir ancak Rh uyumsuzluğu nadir ve önlenebilirdir.

Doktorunuz problemlerin önüne geçebilmek için gebeliğin 28. haftasında veya kanınızın bebeğinkiyle karışma ihtimali olduğunda bir kan uyuşmazlığı iğnesi uygulayacaktır. Ayrıca iğne başka bir zamanda ve doğumda da uygulanabilir.

Rh Faktörü Nedir?

Rh faktörü, alyuvarlarda bulunan bir proteindir. Eğer bu proteine sahipseniz, Rh pozitif olursunuz. Eğer sahip değilseniz, Rh negatif olursunuz. İnsanların sadece %18’inde Rh negatif kan vardır.

Sağlığınız söz konusu olduğunda hangisine sahip olduğunuz pek fark etmez ve kan nakli gerekecek olursa doktorunuz kolayca Rh negatif kan bulabilir. Ancak gebelikte bir endişe doğar ve bu da Rh negatif ve pozitif kanın karışabilme ihtimalidir.

Rh Uyumsuzluğu

Rh negatif bir kadın Rh pozitif bir çocuğa gebe kalırsa, Rh uyumsuzluğu ortaya çıkabilir.

• Bebeğin sizin negatif Rh değerinizi alması ihtimali %50’dir. Yani bu durumda ikiniz de uyumlu olursunuz ve herhangi bir tedavi gerekmez.
• Ayrıca babanın Rh değerini alma ihtimali de %50’dir ve bu durumda Rh uyumsuzluğu yani kan uyuşmazlığı ortaya çıkabilir.

Kan uyuşmazlığını tespit etmek için sizden ve babadan bir kan numunesi almak yeterli olabilir.

• Eğer her iki ebeveyn de Rh negatif ise, bebek de öyledir.
• Eğer her iki ebeveyn de Rh pozitif ise, bebek de pozitiftir.
• Kan testi genellikle doktora ilk ziyaretlerinizde uygulanır.

Eğer Rh negatifseniz iğneye hazırlıklı olun ve ayrıca doktorunuz bir kan testi ile Rh antikorlarını da görmek isteyecektir.

• Antikorlar, bağışıklık sisteminizin bedeninizdeki yabancı maddeler ile savaşan proteinleridirler.
• Antikorlarınız varsa, hali hazırda Rh pozitif kana maruz kalmışsınız demektir. Bu önceki bir doğumdan, düşükten ve hatta yanlış kan naklinden dolayı olabilir.
• Baba Rh pozitif ise bebeğiniz kan uyuşmazlığı riski altındadır.
• Gebelik boyunca antikorlarınızın gözlenmesi için tarama testleri gerekir. Antikorlar ne kadar yüksek olursa, bebeğin komplikasyonları da daha ağır olabilir.
• Antikorlar varsa, kan uyuşmazlığı iğnesi bebeğinize yardımcı olmayacaktır. Fakat korkmayın. Doktorlar şunları yapabilirler:
  • tarama testleri ile bebeğin gelişimini takip edebilirler
  • bebeğinize kordonu ile kan nakli yapabilirler
  • erken doğum önerebilirler

Sakin kalmak için bazı diğer sebepleriniz ise şöyle:

• Bazen bebeğin Rh uyumsuzluğu tedavi gerektirmeyen hafif komplikasyonlara sebep olur
• İlk gebelikler genelde Rh uyumsuzluğundan etkilenmezler. Çünkü Rh negatif annenin antikor geliştirmesi 9 aydan uzun sürer

Kan Uyuşmazlığı İğnesi Neden Uygulanır?

Rh negatif anne eğer babanın kan grubu Rh pozitifse veya bilinmiyorsa gebeliği boyunca bir kaç noktada kan uyuşmazlığı iğnesi olur. Böylece annenin Rh pozitif kana karşı antikor üretmesi önlenebilir. Bu antikorlar bebeğin kan hücrelerini yok edebilirler.

Kan uyuşmazlığı iğnesi annenin kanının bebekle karışma ihtimali olduğu her an uygulanabilir.

• gebeliğin 26-28 haftaları arasında plasentanın incelmeye başladığı ve ihtimali düşük olsa da bebekten anneye kan geçme ihtimali olduğunda
• düşükten, ölü doğumdan, kürtajdan veya dış gebelikten sonra
• doğumdan sonra 72 saat içerisinde, eğer bebek Rh pozitif ise
• bebeğin hücrelerinden örnek alınması gereken invazif testlerin ardından
• karın bölgesine gelebilecek darbeler durumunda, örneğin düşme ve araç kazası halinde
• fetüsün döndürülmesi için bir işlem uygulandığında
• gebelikte vajinal kanama olduğunda

Nasıl Uygulanır?

Kas içine uygulanan bir iğnedir ve genelde kalçadan yapılır. Ayrıca damardan uygulanması da mümkündür.

Doktorunuz uygun doz konusunda karar verecektir. İğne yaklaşık olarak 13 hafta boyunca etkili olur.

Kan Uyuşmazlığı İğnesinin Yaygın Yan Etkileri

İğne 50 yıldan uzun süredir kullanıldığında hakkında neredeyse her şey bilinmektedir. İlacın üreticisine göre en yaygın yan etkiler şöyle:

• sertlik
• şişme
• ağrı
• sızı
• kızarma

Daha az yaygın olan bir yan etki hafif ateştir. Ayrıca alerjik reaksiyon geliştirme ihtimali de vardır.

İğne sadece size uygulanır ve bebeğinize bir etkisi olmaz. Eğer şu şartlara sahipseniz iğne size uygun değildir:

• hali hazırda Rh pozitife karşı antikorlarınız varsa
• immunoglobulinlere karşı alerjiniz varsa
• hemolitik aneminiz varsa
• son dönemlerde başka aşılar olduysanız

Kan Uyuşmazlığı İğnesinin ve Onu Olmamanın Riskleri

Rh hastalığı sizin sağlığınızı etkilemez fakat iğneyi reddederseniz, bebeğinizin ve gelecek gebeliklerinizin sağlığı etkilenebilir. Kan uyuşmazlığı iğnesi olunmadığı durumlarda 5 hamile Rh negatif kadından 1 tanesinde Rh pozitife karşı tepki gelişiyor. Yani bebek aşağıdaki şekillerde doğma ihtimaline sahip oluyor:

• anemi
• kalp iflası
• beyin hasarı
• sarılık

Sonuç Olarak

Rh hastalığı yaygın değildir ve önlenebilirdir. Kan grubunuzu ve partnerinizin kan grubunu bilmeniz önemlidir. Bunu gebelikten önce bilmeniz daha da iyidir.

Eğer Rh negatifseniz, iğneye ihtiyaç duyup duymadığınıza dair doktorunuzla görüşmeyi unutmayın.