Menoraji, fazla veya uzun süren adet akıntılarını ifade eden bir terimdir. Rahatsızlığa yoğun adet sancıları da eşlik edebilir.
Tedavi edilmeyen menoraji demir eksikliği kaynaklı anemiye sebep olabilir.
Menorajinin sebebi altta yatan pek çok başka rahatsızlık olabilir. Bu nedenle adet akıntınızda herhangi bir değişim olursa veya menoraji belirtileri göstermeye başlarsanız, her zaman doktora görünmelisiniz.
Doktorunuz yoğun kanamalara sebep olabilen rahatsızlıkların teşhisi için muayene yapacaktır. Metroraji adı verilen başka bir rahatsızlık da bu akıntılara sebep olur ancak bu rahatsızlıkta adetler arasında da lekelenme veya yoğun kanama olur. Bazı insanlarda her iki rahatsızlığın da bir kombinasyonu olan menometroraji bulunur.
Menorajinin Sebepleri Nelerdir?
Menoraji kronik veya akut olabilir. Rahatsızlığın çok geniş bir sebepler listesi vardır.
Menorajinin sebepleri şunlar olabilir:
- spiralin yan etkileri
- miyomlar
- polikistik over sendromu gibi rahatsızlıklardan kaynaklanabilen hormonal dengesizlikler
- yumurtlama olmadan geçen adet döngüleri
- dış gebelik veya başka gebelik komplikasyonları
- rahim polipleri
- adenomiyoz
- kan sulandırıcılar gibi ilaçlar
- tiroid hastalığı
- von Willebrand hastalığı veya başka kalıtımsal kanama bozuklukları
- rahim kanseri
- rahim ağzı kanseri
- karaciğer hastalıkları
- böbrek hastalıkları
Menoraji Belirtileri Nelerdir?
Adet gören pek çok insan için adet düzensizliği normaldir. Bazen adet normalden daha uzun sürebilir veya geçmiş aylara göre daha yoğun geçebilir. Ancak menorajide bu normal akış çeşitlerinin dışında bir durum mevcuttur.
Menoraji sahibi olduğunuzda, adet akıntılarınız o kadar çoktur ki, bunlar günlük aktivitelerinizi ve normal yaşantınızı etkilerler. Belirtileri arasında şunlar olabilir:
- bir iki saat içerisinde ped veya tamponun dolması
- bozuk para büyüklüğünde veya daha büyük pıhtılar çıkartmak
- yedi gün veya daha uzun süren adet dönemi
- ağır ve çok sancılı adet sancıları
Nasıl Teşhis Edilir?
Menorajinin sebebini teşhis etmek için doktorunuz ilk olarak adet ve sağlık geçmişinize göz atmak isteyecektir ve kullandığınız doğum kontrol yöntemine de göz atmak isteyecektir.
Adetlerinizin ve belirtilerin kayıtlarını tutmanızı talep edebilir. Bu kayıtlarda akışın şiddeti, pıhtılar ve sancılara dair bilgiler olması gerekir.
Bazı durumlarda altta yatan sebep bulunamayabilir. Ancak doktorun menorajiye sebep olan şeyi bulmasına yardımcı olacak bazı testler de mevcut. Bunlar arasında şunlar var:
- Kan testi: Doktorun hormon düzeylerinize, tiroid işlevlerine veya demir eksikliğine göz atmasını sağlayabilir. Ayrıca pıhtı ve gebelik problemlerini tanımlamak için da kullanılabilir.
- Transvajinal ultrason: Bu testte rahim anormalliklerine bakılır, örneğin miyom veya dış gebeliğe bakış atılabilir.
- Rahim ultrasonu: Bu yöntemde miyomlara, poliplere ve kötü huylu lezyonlara göz atılabilir.
- Pap testi: Bu test doktorun rahim ağzında oluşabilecek enfeksiyon, inflamasyon veya kanser gibi değişimleri tanımlamasını sağlar.
- Rahim biyopsisi ile rahim dokusundaki anormal dokulara veya kanserli dokulara göz atılabilir.
- Histeroskopi: Eğer daha fazla test gerekiyorsa, bu az müdahaleli prosedür ile rahim dokusu ve boşluğu daha iyi incelenebilir. Ayrıca kaymış spirali çıkartmak için de kullanılır.
- Karaciğer işlev testleri: Eğer karaciğer hastalığından şüphe ediliyorsa, bir grup kan testi uygulanabilir. Ayrıca karaciğer hasarı için tarama testleri de yapılabilir.
- Böbrek hastalıkları için testler: Eğer böbrek hastalıklarına dair şüphe varsa, idrar testi ile albumin kontrolü yapılabilir.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Tedaviniz rahatsızlığa sebep olan altta yatan sebebe göre belli olacaktır.
Menoraji için ilk tedaviler genelde şunlardır:
- Doğum kontrol hapları: Bunlar yumurtlamayı durdururlar ve daha az akıntı sağlarlar.
- NSAID’ler: Bu ilaçlar adet sancılarının azalmasını ve adet akıntısının daha az olmasını sağlayabilirler.
- Oran progesteron hormon düzeylerinin düzenlenmesine yardımcı olabilir.
- Hormonlu spiral: Bu spiral türü rahim dokusuna progestin salar ve böylece kan akışını ve sancıları azaltır.
- Traneksamik asit: Bu ağızdan alınan ilaç kanın pıhtılaşmasını destekler ve bu da kan akışını yavaşlatabilir.
Doktor ayrıca demir eksikliği kaynaklı kan kaybı için demir takviyeleri yazabilir.
İlaç tedavileri işe yaramazsa cerrahi teknikler de göz önüne alınabilirler. Şunlar uygulanabilirler:
- Dilasyon ve küretaj ile rahim dokusundan doku çıkartılabilir.
- Rahim damar embolizasyonu ile miyomlar küçültülebilirler.
- Miyomektomi ile miyomların çıkarılması sağlanır.
- Endometriyal ablasyon ile rahim dokusu kalıcı olarak yok edilir. Sadece gelecekte gebelik istemeyen insanlara uygulanır.
- Histerektomi: Bu işlemde rahim tamamen alınır. Bazı vakalarda yumurtalıklar da alınabilirler. Gebelik ihtimalini tamamen ortadan kaldırır.
Eğer kanserli bir rahatsızlık tespit edilirse veya bundan şüphe edilirse, doktor bir onkoloğa görünmenizi isteyebilir.
Ev Çözümleri ve Alternatif Tedaviler
Ev tedavileri rahatsızlığın altta yatan sebebini tedavi etmezler ancak kan akışını azaltabilir ve sizi daha rahat hissettirebilirler. Ayrıca anemi riskinin azalmasını da sağlayabilirler.
Evde menoraji belirtilerini tedavi etmek için reçetesiz NSAID türü ilaçlar ve dinlenme faydalı olabilir. Bazı insanlar ısıtma pedlerinin de ağrı ve sancıları azalttığını belirtiyorlar.
Susuz kalmamak için bol su içmeniz gerektiğini unutmayın. Kan kaybı susuz kalmanıza sebep olabilir. Eğer ağır bir kanama bekliyorsanız, günde 4-6 bardak fazladan su içmeniz gerekebilir. Günlük elektrolit solüsyonu da susuzluk belirtilerinin azalmasına yardımcı olabilir.
Demir zengini gıdalar tüketmek demir eksikliği anemisi riskinin azalmasını sağlayabilir. Bu gıdalar arasında karaciğer, kırmızı et ve sardalya bulunuyor. Eğer vejeteryan veya vegan besleniyorsanız, mercimek, ıspanak ve fasulye gibi bitkisel demir kaynaklarını tüketmek gerekir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Eğer iki ay arka arkaya çok yoğun adet akıntılarınız olduysa bir doktora görünmeniz gerekir. Testler sayesinde doktorunuz altta yatan sebepleri tespit edebilir ve tedavi seçenekleri sunabilir.
Aşağıdakilere sahipseniz de doktora görünmeniz uygun olur:
- yoğun ağrılar
- büyük ve çok sayıda pıhtı varsa
- başınız dönüyor ve bayılacak gibi oluyorsanız
- düşük veya tıbbi bir aciliyetten şüpheleniyorsanız
Durum Ne Zaman Acildir?
Çok yoğun kanama ve ağrı bir aciliyet işareti olabilir. Eğer bayılacak gibi oluyor ve başınız dönüyorsa, hemen doktora görünün.
Eğer hamile olma ihtimaliniz varsa veya düşük yapıyorsanız, hemen doktora görünün.
Dış gebelik de keskin ve yoğun ağrı dalgalarına sebep olabilir ve bunlar mide, kalça, omuz veya boyuna vurabilirler. Rahatsızlıkta fallop tüplerinin yırtılmalarına engel olmak için hemen tıbbi müdahale gerekir.
Sonuç Olarak
Menoraji çok yoğun ve uzun süren adet akıntılarını ifade eder. Bu rahatsızlık bir adet döngüsünde olabileceği gibi kronik de olabilir.
Menorajinin pek çok potansiyel sebebi olabilir. Rahimdeki yapısal problemlerden veya hormonal dengesizliklerden kaynaklanabilir. Ayrıca çeşitli ciddi sağlık problemlerinden dolayı oluşabilir.
Menoraji her zaman doktor değerlendirmesinden geçmelidir. Ağır kanamaya bayılacak gibi olma veya çok yoğun ağrılar gibi belli belirtiler eşlik ederlerse, hemen tıbbi yardım gerekir.