Miyom, genelde rahim içerisinde veya çevresinde gelişen kanserli olmayan bir tümör türüdür. Miyomun boyutu çeşitli olabilir ve bu nedenle karın ağrısından yoğun adet kanamalarına kadar pek çok belirtiye sebep olabilir ancak bazı insanlar hiç belirti vermeden de ona sahip olabilirler.
Miyomun tam olarak sebebi bilinmiyor ancak risk faktörleri arasında aile geçmişinde miyom bulunması, obezite ve yaş da bulunuyor. Rahmi olan insanların yarısı 50 yaşına gelene kadar bir şekilde miyom sahibi olmaktadır.
Miyom Türleri
Miyom konumuna, boyutuna ve sebep olduğu belirtiye göre kategorize edilir.
Miyom sahibi olan herkeste miyomların görünümü ve hissi farklı olacaktır. Bir tane veya birden fazlasına sahip olmak mümkündür. Nohut kadar küçükten kavun kadar büyüğüne çeşitli boyutlarda olması mümkündür. Rahmin içinde veya dış yüzeyinde bulunabilirler. Hızlı veya yavaş şekilde büyüyebilirler.
Farklı miyom türleri şöyle:
- İntramural miyom: En yaygın türüdür. Rahim duvarının içerisinde yer alır.
- Subseröz miyom: Rahim duvarının dışında gelişir ve mesane gibi çevre organlara baskı yapabilir, ayrıca yeterince büyürse rahmin şeklini bozabilir.
- Saplı miyom: Rahme bağlanan bir dal veya sap geliştirir. Bu sağ tümör büyüdükçe dönebilir ve yoğun ağrıya sebep olabilir.
- Submüköz miyom: Rahim dokusunun hemen altında bulunur ve rahim boşluğuna doğru itilebilir. Diğer türleri kadar yaygın değildir ve yoğun kanamalara sebep olabilir.
Genel olarak büyük bir miyomun 10 cm veya daha fazla çapa sahip olması beklenir.
- Küçük miyom: Çapı 5 cm’ye kadar olan miyomlardır.
- Orta boy miyom: Çapı 10 cm’ye kadar olan miyomlardır.
- Büyük miyom: Çapı 10 cm’den daha büyük olan miyomlardır.
Miyom Belirtileri
Miyomun belirtisi tümörün ne kadar büyük olduğuna ve konumuna göre değişiklik gösterecektir. Miyom sahibi olanlarda belirtiler gelip geçebilirler. Belirtiler genelde adet dönemlerinde daha kötü hale gelirler.
Bazı insanlarda miyom belirtileri devamlı ve yoğun ağrılara sebep olabilirler. Bazılarında ise hiç belirti yaşanmaz.
Miyomun muhtemel belirtileri şöyle:
- Yoğun, ağrılı veya uzun süren adetler
- Adetler arasında kanama
- Pelvik ağrı ve karın basıncı artışı
- Alt karında dolgunluk hissi
- Alt karında şişme veya büyüme
- Kabızlık veya ishal
- Sık idrara çıkma ve idrar yapma problemleri
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Bel ağrısı
- Üreme problemleri
- Yorgunluk ve bitkinlik
Çoğu vakada miyom hayati tehlike oluşturmaz. Nadiren de olsa ölüme sebep olabilir ancak bu genelde ağır kan kaybından veya başka organların engellenmesinden kaynaklanır. Ayrıca rahim alınması ameliyatlarının temel sebepleri arasındadır ve bu ameliyatın da kendine ait risk ve komplikasyonları vardır.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Miyomun patlaması acil tıbbi müdahale gerektirir. Genelde tansiyon artışına ve kan kaybına, ayrıca akut ağrıya sebep olur. Belirtiler hafif olsalar bile doktorunuz sebebinin miyom olup olmadığını teşhis edebilir ve en iyi tedavi yöntemini sizinle konuşabilir.
Miyom Sebepleri
Miyomlar yüksek ihtimalle hormon aktivitelerinden kaynaklanıyorlar ancak uzmanlar tam olarak neyin sebep olduğunu da bilmiyorlar. Östrojen ve progesteron adlı yumurtalıklar tarafından üretilen hormonların miyom gelişimini uyarabildikleri düşünülüyor çünkü menopozdan sonra hormon düzeylerinin azalması ile birlikte bunlar küçülme eğiliminde oluyorlar.
Kişinin miyom sahibi olma ihtimalini arttıran bazı şeyler var. Bu risk faktörleri şöyle:
- Aile geçmişi: Eğer bir aile bireyinizde miyom varsa, sizde olma ihtimali de daha fazladır.
- Obezite: Fazla kilolu olan veya yüksek tansiyona sahip olan insanlarda miyom geliştirme riski daha fazladır.
- Yaş: Miyom, insanlar yaş aldıkça daha yaygın görülür ve genelde 30, 40 ve 50 yaşlar civarında daha fazla görülür. Menopozdan sonra küçülme eğilimi gösterirler.
- Beslenme: Kırmızı et bakımından zengin bir beslenmenin miyom gelişme riski ile bağlantılı olduğu görülüyor, D vitamini eksikliğinin de bir bağlantısı var gibi görünüyor.
Miyom Teşhisi
Eğer doktorunuz miyom sahibi olabileceğinizi düşünüyorsa, bu ihtimali teşhis haline getirecek bazı adımlar var. İlk olarak sağlığınız ve ailenizin sağlık geçmişine dair sorular sorulacaktır.
Ayrıca adet döngünüzün nasıl olduğu ve belirtilerinize de göz atılacaktır.
Doktorun miyom teşhisi için kullanabileceği bazı yöntemler şöyle:
- Anormal gelişimler için pelvik muayene
- Ultrason veya transvajinal ultrason ile rahme bakış
- MR ile rahim ve diğer pelvik organlara bakış
Miyom Tedavisi
Herhangi bir ağrı veya belirtiye sebep olmayan miyomun illa ki tedavi edilmesi gerekmez. Ancak belirtiler ağırsa ve miyom büyükse, çevre organlara zarar verme ihtimali varsa, doktor en iyi tedavi seçeneği üzerine konuşacaktır.
Miyom tedavisinde çeşitli seçenekler var. Bunlar arasında ilaçlar, invazif olmayan yöntemler, cerrahi ve terapiler kombinasyonu bulunuyor.
Tedavi aşağıdakiler gibi bazı faktörlere göre belli olacaktır:
- belirtilerin yoğunluğu
- miyomların boyut ve konumları
- gelecekte hamile kalmayı düşünüp düşünmediğiniz
- yaşınız ve menopoza ne kadar yakın olduğunuz
İlaçlar
Miyom tedavisinde kullanılabilecek pek çok reçeteli ve reçetesiz ilaç bulunuyor. Bazıları sadece belirtileri azaltırken, bazıları miyomu küçültebilir.
Doktorunuzun önerebileceği bazı ilaçlar şöyle:
- Reçetesiz ağrı kesiciler: Miyomlar hafif ağrı ve rahatsızlığa sebep oluyorlarsa önerilebilirler.
- Demir takviyesi: Ağır kanamadan dolayı demir düzeylerinde düşme olduysa.
- Doğum kontrol hapları, spiral gibi adet kanamasını kontrol altına almaya yardımcı olabilecek doğum kontrol yöntemleri.
- GnRH agonistleri: Bunlar miyomları geçici olarak küçültürler. Eğer miyomun ameliyatla alınması hedefleniyorsa, doktorunuz alınmalarını kolaylaştırmak için önce onların küçültülmesini isteyebilir.
Cerrahi Prosedürler
Miyomlarınızın boyutuna, yerine ve adedine bağlı olarak doktorunuz onların cerrahi olarak alınmasını önerebilir.
Seçenekler şöyle:
- Laproskopi: Küçük kesiklerden kolayca erişilebilen miyomların alınması için kullanılır.
- Miyom embolizasyonu: Miyomun küçülmesi ve bazen ölmesi için kullanılan radyolojik bir prosedür.
- MR’lı ultrason cerrahisi: Ultrason dalgaları ile miyomların küçültülmeleri veya ortadan kaldırılmaları sağlanır.
Daha ağır vakalarda daha büyük operasyonlar gerekebilir:
- Histerektomi: Rahim tamamen alınır. Miyomlar ortadan kalkarlar ancak gelecekte gebe kalma ihtimali de kalmaz.
- Miyomektomi: Bu operasyonda miyomlar büyük bir kesikten alınırlar ancak rahim alınmaz. Kişinin hala rahmi olduğundan gebe kalma şansı vardır ancak miyomların geri dönme ihtimalleri de vardır.
Ev Çözümleri
Miyomları doğrudan tedavi eden bir ev çözümü yok ancak bazıları belirtiler ile başa çıkmayı daha kolay hale getirebilirler. Tamamlayıcı terapiler konusunda doktorunuza danışmayı unutmayın.
Deneyebileceğiniz bazı alternatif terapiler şöyle:
- Akupunktur
- Yoga
- Masaj
- Geleneksel çin tıbbı
- Isıtma pedleri
Ayrıca miyom belirtileri konusunda size yardımcı olabilecek bazı yaşam tarzı değişimleri mevcut. Bunlar genel olarak sağlığınıza iyi gelebilirler:
- beslenme değişimleri
- spor
- stres düzeylerini yönetme
- fazla kiloluysanız kilo verme
Prognoz
Miyom yaygındır ancak herkesin ondan etkilenme şekli farklı olur. Bazıları belirtileri azaltarak ve yaşam kalitesini arttırarak onu kontrol altında tutabilir.
Tedavi edilmeyen miyomlar belirti vermeseniz bile komplikasyonlara sebep olabilirler. Miyomların potansiyel komplikasyonları genellikle doğurganlık, gebelik ile alakalıdırlar. Bazıları şöyle:
- Doğurganlık problemleri
- Düşük ve erken doğum gibi gebelik komplikasyonları
- Sezaryen doğum gerekliliği
Sonuç Olarak
Eğer miyom tanısı aldıysanız, hayatınızı etkileyen belirtileri konusunda doktorunuzla görüşün. Böylece sizin için en uygun olan tedavi seçeneğini tespit edebilirsiniz.