Adet sancısı, adet gören pek çok kadının yaşadığı bir ağrıdır. Adet sancıları genelde karında hissedilirken ağrının bel ve bacak bölgesine yayılması da mümkündür. Sancılar bazen yoğun kramplar şekilde görülürken bazen de hafif ancak sürekli bir ağrı şeklinde de görülebilmektedir.

Adet sancısının nedeni, rahmin adet kanamasını atmak için kasılmasından kaynaklanmakla birlikte bazı kadınlar bu ağrıyı diğerlerinden daha yoğun bir şekilde hissedebilmektedir. Şiddetli adet sancısının nedenlerini ve bilmeniz gereken diğer şeyleri bu yazıda öğrenebilirsiniz.

Şiddetli Adet Sancısı Nedenleri

Şiddetli adet sancısının nedenlerini belirlemek her zaman mümkün değildir. Bazı kadınlar, şiddetli adet sancıları bakımından diğer kadınlara göre daha yüksek risk altında olabilmektedir.

Aşağıdaki durumlar halinde adet sancıları şiddetli olabilir:

• 20 yaşın altında olmak
• Ailede şiddetli adet sancıları yaşayan kadınlar olması
• Sigara
• Adet kanamalarının yoğun olması
• Adet düzensizliği
• Bebek sahibi olmamış olmak
• 11 yaşından önce ergenliğe girmiş olmak

Adet döneminde prostaglandin adı verilen hormon, rahim kasılmalarını tetikleyerek rahim içerisindeki tabakanın dışarı atılmasını sağlamaktadır. Prostaglandinler bazı kadınlarda şiddetli adet sancısına neden olabilmektedir.

Şiddetli adet sancısı bazen ortada belli bir neden olmadan gerçekleşmekle birlikte bazı kadınlarda altta yatan sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkabilmektedir. Şiddetli adet sancısına neden olan sağlık sorunlarından bazıları şunlardır:

Çikolata kisti

Çikolata kisti, rahme ait dokunun rahim dışında büyümesiyle ortaya çıkan kronik bir sorundur. Çikolata kisti, şiddetli adet sancılarının yanı sıra ağır geçen adet dönemlerine, yedi günden uzun süren adet kanamasına, ara kanamalara, ağrılı cinsel ilişkiye, ağrılı bağırsak hareketlerine ve hamile kalmada zorluğa neden olabilmektedir.

Polikistik over sendromu (PKOS)

Polikistik over sendromu, üreme çağındaki kadınları etkileyen bir hormon bozukluğudur. PKOS’ta erkeklik hormonu olan androjen seviyeleri yüksektir ve genelde adet düzensizliği mevcuttur.

PKOS nedeniyle yoğun adet kanaması, uzun adet dönemleri, yüz ve vücutta aşırı kullanma, kilo artışı ve kilo vermede zorluk, akne, saç kaybı ve vücutta koyu lekeler gibi belirterle birlikte şiddetli adet sancıları görülebilmektedir.

Miyomlar

Miyomlar, rahmin içinde ya da dışında büyüyebilen kansersiz oluşumlardır. Miyomların bazıları çok ufak olmakla birlikte bazıları ise rahmin genişlemesine neden olacak kadar büyük olabilmektedir.

Rahminizde miyomlar varsa şiddetli adet sancısının yanı sıra pelvik baskı, bel ağrısı, bacak ağrısı, ağır geçen adet dönemleri, bir haftadan uzun süren adet dönemleri, kabızlık, sık idrara çıkma ve mesaneyi boşaltmada zorluk gibi belirtilerle karşılaşabilirsiniz.

Pelvik inflamatuar hastalık

Pelvik inflamatuar hastalık, kadın üreme organlarını etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Genelde klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle görülen pelvik inflamatuar hastalığa bazen cinsel yolla bulaşmayan enfeksiyonlar da neden olabilmektedir.

Pelvik inflamatuar hastalığın en sık rastlanan belirtisi pelvik ağrı olmakla birlikte bu hastalıkta ağrılı cinsel ilişki, ilişki sırasında ya da sonrasında kanama, kötü kokulu vajinal akıntı, idrar yaparken yanma, ateş ve ara kanama gibi belirtiler görülebilmektedir.

Rahim ağzı darlığı

Rahim ağzı darlığı ya da servikal stenoz, rahim ağzının dar ya da tamamen kapalı olmasıdır. Rahim ağzı darlığı doğuştan olduğu gibi sonradan da meydana gelebilmektedir. Rahim ağzı darlığı olması durumunda adet kanı vücuttan çıkamayarak adet dönemlerinin hafif ya da düzensiz hale gelmesine ve şiddetli adet sancılarına neden olabilmektedir.

Adenomyozis

Adenomyozis, rahim içi astarının rahim duvarına doğru büyümesiyle meydana gelen nadir bir sorundur. Adenomyozis inflamasyona ve ağrıya neden olabilmekle ve adet dönemlerinin daha uzun ya da daha ağır hale gelmesine yol açabilmektedir.

Spiral

Spiral, rahim içerisine yerleştirilen bir doğum kontrol aracıdır. Spiral genelde bir soruna neden olmamakla birlikte bazı kadınlarda şiddetli adet sancılarına neden olabilmektedir.

Şiddetli Adet Sancısı Belirtileri

Adet sancısı, karnın alt kısmında görülen kramp benzeri bir ağrıdır. Adet sancısını karnınızda baskı ya da sürekli ağrı şeklinde de hissedebilirsiniz. Ayrıca ağrının bel ve bacaklarınıza yayıldığını da hissedebilirsiniz.

Adet sancısı genelde adet kanamasından birkaç gün önce başlamakla birlikte kanamanın başlamasıyla birlikte ağrı genelde daha kötü hale gelmektedir. Adet sancısının 2-3 gün sürmesi mümkündür.

Adet kanamasıyla birlikte genelde şu belirtilere rastlanmaktadır:

• Mide bulantısı
• Yorgunluk
• İshal
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi

Adet sancıları rahatsız edici olmakla birlikte genelde ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanıldığında geçmektedir. Bununla birlikte şiddetli adet sancıları, adet döngüsünün daha erken dönemlerinde başlayabilmekte ve normal sancılara göre daha uzun sürebilmektedir.

Adet sancılarınız reçetesiz ağrı kesicilerle geçmiyorsa, günlük hayatı etkiliyorsa ve beraberinde yoğun kanama ya da pıhtılar görülüyorsa normalden daha şiddetli gerçekleşiyor olabilir.

Şiddetli Adet Sancısı Nasıl Geçer?

Şiddetli adet sancılarınız varsa öncelikle bu sancılara neden olan faktörün belirlenmesi adına doktora gitmelisiniz. Doktorunuz, size bazı sorular sorarak ve sizi muayene ederek ağrının nedenini saptamaya çalışacaktır. Doktorunuz ayrıca Pap smear, ultrason ve laparoskopi gibi prosedürler de kullanabilir.

Şiddetli adet sancılarınızın altında yatan bir neden bulunamadıysa kendiniz alacağınız bazı önlemlerle ağrılarınızı azaltmaya çalışabilirsiniz. Şiddetli adet sancılarınızı doğal olarak azaltmanızda faydalı olabilecek yollardan bazıları şu şekildedir:

• Düzenli egzersiz yapın. Haftada 3 kez 30’ar dakikalık aerobik egzersizin, adet sancılarının azaltılmasında etkili olabileceği düşünülmektedir.
• Isıtıcı ped kullanın. Isıtıcı ped, adet sancılarının hafifletilmesinde ağrı kesiciler kadar etkili olabilmektedir. Isıtıcı pedi ağrılarınızı azaltmak adına karnınızın alt kısmına yerleştirebilirsiniz.
• Stresinizi kontrol altına alın. Nefes egzersizleri, yoga ve rahatlamanızı sağlayacak aktivitelerle stresinizi ve stresle ilişkili olarak görülebilen adet sancılarınızı azaltabilirsiniz.
• Sıcak duş alın. Sıcak duş ya da banyo, karnınızı ve belinizi rahatlatacaktır. Bu da ağrılarınızın azalmasına yardımcı olabilir.
• Reçetesiz ağrı kesiciler kullanın. İbuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler genelde şiddetli adet sancılarını ortadan kaldırmak için yeterli olmasa da bunları adet sancılarınız başlamadan önce kullanmanız, sancılarınızın azalmasına yardımcı olabilir.

Şiddetli Adet Sancısı ve Mide Bulantısı

Şiddetli adet sancılarınız varsa beraberinde mide bulantılarınız da olabilir. Şiddetli adet sancılarına yol açabilen prostaglandinler kan akışına karışarak mide bulantısına neden olabilir. Ayrıca adet sancısı ve mide bulantısının yanı sıra şu belirtilerle de karşılaşabilirsiniz:

• Baş dönmesi
• İshal
• Yorgunluk
• Baş ağrısı
• Kusma

Şiddetli adet sancısı, çikolata kisti nedeniyle meydana geliyorsa sancının çok şiddetli olduğu durumlarda mide bulantısı da görülebilir. Çikolata kisti, bağırsaklara yakın bir yerdeyse adet dönemlerinde mide bulantısına ve kusmaya neden olabilmektedir.

Son olarak pelvik inflamatuar hastalık da şiddetli adet sancılarına ve mide bulantısına neden olabilmektedir. Enfeksiyonun şiddetli olması durumunda kusma, ateş ve üşüme gibi belirtiler görülebilmektedir. Bununla birlikte pelvik inflamatuar hastalıkta görülen mide bulantısının yalnızca adet sırasında değil, genelde adet dönemleri arasında da görüldüğü unutulmamalıdır.

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Adet sancılarınız günlük hayatınızı etkiliyorsa doktora gitmeniz gerekir. Özellikle aşağıdaki durumları yaşamanız halinde doktorunuzla iletişime geçmelisiniz:

• Spiral sonrası devam eden ağrı
• En az üç adet döneminin ağrılı olması
• Kan pıhtılarının gelmesi
• Ağrının yanı sıra ishal ve mide bulantısı olması
• Adet dönemi dışında pelvik ağrı

Doktorunuz, adet sancısına neden olan sorunu anlamaya çalışarak sizin için en uygun tedavi planını oluşturacaktır.

Kaynaklar

Martel, Janelle. “What Causes Painful Menstrual Periods and How Do I Treat Them?” Healthline, 6 May 2020, www.healthline.com/health/painful-menstrual-periods.

NHS website. “Period Pain.” Nhs.Uk, 18 Nov. 2021, www.nhs.uk/conditions/period-pain.

Nunez, Kirsten. “Is It Common to Have Nausea During Your Period?” Healthline, 7 Nov. 2019, www.healthline.com/health/womens-health/nausea-during-period.

Santos-Longhurst, Adrienne. “How to Handle Severe Menstrual Cramps.” Healthline, 10 May 2019, www.healthline.com/health/severe-menstrual-cramps.