Spiral kayması nadir olarak görülen bir durum olmakla birlikte spiral yerinden hareket edebilmekte ve hatta düşebilmektedir. Bu durumda doktorunuza giderek spiralinizi çıkarttırmanız gerekecektir.

Bu yazıda spiral hakkında genel bilgilere göz attıktan sonra spiral kayması durumunda yaşayabileceğiniz belirtileri ve neler yapmanız gerektiğini okuyabilirsiniz.

Spiral Nedir?

Spiral, gebeliği önlemek amacıyla rahme yerleştirilen T şeklinde küçük bir araçtır. Uzun süreli doğum kontrolü sağlayan spiralin iki çeşidi bulunmaktadır:

Bakır spiral

Bakır spiral, uzun süreli bir doğum kontrol yöntemi olup hormon içermemektedir. Takıldıktan sonra yaklaşık 10 yıl koruma sağlayan bakır spiraller, sperm ve yumurtalar için inflamatuar bir reaksiyon üreterek çalışmakta ve gebeliği engellemektedir.

Spiralin çıkarılması gerektiğinde doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekecektir. Doktorunuz, forseps yardımıyla spiralin iplerini kavrayacak ve dışarı çıkmasını sağlayacaktır.

Hormonlu spiral

Hormonlu spiraller de tıpkı bakır spiraller gibi gebeliğe karşı uzun süreli koruma sağlamaktadır. Ancak bunlar bakır spirallerin aksine progesteron hormonu salgılayarak çalışmaktadır.

Hormonlu spiraller gebeliği önlemek için rahim ağzındaki sıvıyı yoğunlaştırmakta ve spermin yumurtaya ulaşmasını engellemektedir. Aynı zamanda rahim içi tabakayı incelterek ve yumurtlamayı kısmen bastırarak vücudun gebelik için uygun olmamasını sağlamaktadır.

Hormonlu spiraller genelde takıldıktan sonra beş yıla kadar kalabilmektedir. Doktorunuz, spiralinizi çıkarmak istediğinizde ipleri forseps yardımıyla tutacak ve nazikçe çekecektir. Bu işlem sırasında spiralin kolları kendiliğinden katlanacak ve rahimden çıkacaktır. Spiralin çıkarılması sırasında hafif bir kanama ve ağrı görülmesi normaldir.

Spiral Kayması Nasıl Belirti Verir?

Spiral kayması belirtilerine geçmeden önce spiralinizi nasıl kontrol edebileceğinizi öğrenmeniz gerekir. Spiralde bulunan ipler, rahimden vajinaya doğru sarktığı için bu ipleri kontrol ederek spiralin yerinde olup olmadığını anlayabilirsiniz. İpleri adet döneminizin sonunda ayda bir kez kontrol ederek spiralin yerinde olduğundan emin olabilirsiniz.

Spiralin iplerini kontrol etmek için öncelikle ellerinizi yıkayın. Sonrasında oturun ya da çömelin ve bir parmağınızı vajinaya doğru yerleştirin. Parmağınızla rahim ağzına kadar ulaşabilirsiniz. Rahim ağzına geldiğinizde parmağınıza ipler geliyorsa spiral yerinde demektir. İpleri yalnızca kontrol edin ve aşağı doğru çekmemeye dikkat edin.

Spiral olması gerektiği yerde değilse doğum kontrol yöntemi olarak etkili bir şekilde çalışmayacaktır. Bu nedenle aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde spiralin kaydığını anlayabilirsiniz:

• Parmakla kontrol edildiğinde spiralin iplerini değil kendisini hissetme
• Cinsel ilişki sırasında partnerin spirali hissetmesi
• Adet sırasında aşırı kanama ya da adet dönemleri arasında kanama
• Ağrılı cinsel ilişki
• Karın bölgesinde aşırı ağrı ya da kramplar
• Kötü kokulu ya da normal olmayan vajinal akıntı
• Ateş

Spiralinizin kaydığını düşünüyorsanız kendiniz düzeltmeye çalışmayın ve en kısa sürede doktorunuzla iletişime geçin.

Kayan Spiral Nasıl Çıkarılır?

Spiralinizin kayıp kaymadığını öğrenmenizin tek yolu doktorunuzu ziyaret etmeniz olacaktır. Doktorunuz, spiralin iplerini arayacak ve bu sayede spiralin yerinde olup olmadığını anlayacaktır.

Spiralin ipleri bulunamıyorsa gebelik testi yaptırmanız gerekecektir. Spiral varken gebe kalmak oldukça tehlikeli bir durumdur. Bu yüzden doktorunuz gerekiyorsa acil kontraseptifler kullanmanızı ya da doğum kontrolü için ek bir yöntem kullanmanızı isteyebilir.

Bir sonraki aşamada ultrasonla rahmin kontrol edilmesi vardır. Doktorunuz spiralin rahimde olduğunu görürse spirali yerinde bırakabilir ya da isteğinize göre çıkartabilir. Spirali yakın zamanda taktırdıysanız, spiral birkaç ay içinde olması gereken yere kendi kendine dönebilir.

Spiralin yeri ultrasonla saptanamadıysa doktorunuz karın ve pelvis bölgesinin röntgenini isteyebilir. Spiral karın ya da pelvis bölgesindeyse laparoskopik prosedürler yerinden çıkarılabilir.

Röntgende de spiralin bulunamaması halinde doktorunuz spiralin dışarı atıldığı sonucuna varabilir. Spiral dışarı atıldıysa kullanabileceğiniz diğer doğum kontrol yöntemleri hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.

Spiral Kayması Tehlikeli mi?

Spiral kayması durumunda nadir de olsa komplikasyonlar görülebilmektedir. Spiral, rahime yakın olan kan damarlarına zarar verdiyse kanama başlayabilir ya da diğer organlara giden kan akışında sorunlar ortaya çıkabilir. Rahminizde kesik olması ve spiralin karın boşluğuna doğru ilerlemesi durumunda bölgesel olarak inflamasyon, bağırsak yapışıklıkları ve bağırsak delinmesi meydana gelebilir.

Spiral Kayması ve Hamilelik

Spiral, gebelikten korunmak için etkili bir doğum kontrol yöntemi olsa da bazı durumlarda gebelik meydana gelebilmektedir. Spiral olması gerektiği yerde değilse ve kaydıysa rahmin alt kısmında duracak ve gebeliğe karşı koruma sağlamayacaktır.

Spiral kaydığında düşebilir ve vajinadan çıkabilir. Bazı durumlarda ise tamamen çıkmayıp yer değiştirebilir. Bu durumda spiralin kaydığını fark etmeyen kadın, gebeliğe karşı korunmadığını fark etmeden korunmasız cinsel ilişki yaşarsa hamile kalabilir.

Spiral Kayması Mide Bulantısı Yapar mı?

Spiral kayması durumunda fiziksel olarak görülen etkiler arasında genellikle ağır vajinal kanama, kramp, alt karında ağrı ve normal olmayan vajinal akıntı gibi belirtiler bulunmaktadır. Mide bulantısı, spiral kayması durumunda görülen belirtilerden biri değildir. Bu nedenle spiralin iplerinde farklılık olduğunu hissediyor ve kaydığından şüpheleniyorsanız, doktorunuza haber vermeli ve yaşayabileceğiniz etkilerle ilgili bilgi sahibi olmalısınız.

Mide bulantısı, gebeliğin ilk belirtilerinden biri olduğu için gebelik şüpheniz varsa gebelik testi yapmanız faydalı olacaktır. Bu sayede gebe kalıp kalmadığınızı en kısa zamanda öğrenebilir ve nasıl bir yol izleyeceğinize karar verebilirsiniz.

Gebe kaldığınızdan şüpheleniyorsanız, aşağıdaki belirtiler yaşayıp yaşamadığınıza bakabilirsiniz:

Göğüslerde şişkinlik ve hassasiyet: Gebeliğin ilk dönemlerinde göğüsler hassas ve ağrılı hale gelebilir. Vücudun gebeliğe uyum sağlamasıyla birlikte bu durum normale döner. Bununla birlikte göğüslerde yaşanan hassasiyet adetin yaklaştığını da gösteriyor olabilir.

Mide bulantısı: Mide bulantısı, günün her saatinde gerçekleştirebilir. Gebelikte görülen mide bulantısının hormonlardan kaynaklandığı düşünülmektedir.

İdrara çıkma sıklığında artış: Gebe kaldığınızda daha sık idrara çıkmaya başlayabilirsiniz. Bunun nedeni vücudunuzdaki kanın artmaya başlaması ve böbreklerinizin daha fazla sıvı işlemek zorunda kalmasından kaynaklanmaktadır.

Yorgunluk: Yorgunluk, gebelikte en sık rastlanan belirtilerden bir tanesidir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında yorgunluk ve uykululuk hali sıkça rastlanan belirtilerdir.

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Spiralinizin kaydığını düşündüğünüzde bir an önce doktora girmeniz gerekir. Doktorunuz, fiziksel muayene ve ultrason ve gerekirse röntgenle spiralin yerini tespit etmeye çalışacaktır.

Spiraliniz varken gebe kaldıysanız yine doktora gitmeniz gerekecektir. Bu durumda düşük ve dış gebelik riski olabileceği için gerekli müdahalelerin bir an önce gerçekleştirilmesi gerekir.

Spiralin kaydığını düşünmüyor olsanız da aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde doktorunuzu ziyaret etmelisiniz:

• Şiddetli kramplar
• Yoğun kanama
• Ateş
• Normal olmayan akıntı
• Rahimde sürekli bir ağrı ya da rahatsızlık

Yukarıdaki belirtiler, spiralin kaydığını gösteriyor olabileceği için bir an önce tıbbi yardım almanız gerekir.

Özet Olarak

Hem bakır hem de hormonlu spiraller, uzun süreli kullanılabilen doğum kontrol yöntemlerindendir. Spiral genel olarak güvenli bir yöntem olsa da bazı durumlarda yerinden oynayabilir ya da vücuttan dışarı atılabilir. Bu durum özellikle spiral takıldıktan sonra ilk aylarda görülmektedir. Ayrıca şiddetli adet ağrılarının olması halinde de spiralin dışarı atılması mümkündür.

Spiral kaydığında gebelik riskiniz artabilir ve bazı komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu nedenle spiralinizin kaydığını düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktora gitmeniz ve kendi kendinize yerine yerleştirmeye çalışmamanız gerekir.

Kaynaklar

“Copper IUD (ParaGard) – Mayo Clinic.” Mayo Clinic, 1 Mar. 2022, www.mayoclinic.org/tests-procedures/paragard/about/pac-20391270.

Fletcher, Jenna. “What to Expect If Your IUD Fell Out.” Medical News Today, 28 June 2018, www.medicalnewstoday.com/articles/322290.

—. “What to Know about Pregnancy with an IUD.” Medical News Today, 13 Mar. 2020, www.medicalnewstoday.com/articles/pregnant-with-iud.

Hersh, Erica. “How to Tell If Your IUD Has Moved.” Healthline, 29 June 2020, www.healthline.com/health/iud-moved.

“Hormonal IUD (Mirena) – Mayo Clinic.” Mayo Clinic, 30 Apr. 2022, www.mayoclinic.org/tests-procedures/mirena/about/pac-20391354.

“Symptoms of Pregnancy: What Happens First.” Mayo Clinic, 3 Dec. 2021, www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/getting-pregnant/in-depth/symptoms-of-pregnancy/art-20043853?reDate=25052022.