Vulvodini, vulva adı verilen kadın dış cinsel organlarında ortaya çıkan kronik ağrılar olarak karşımıza çıkıyor. Genellikle 3 aydan daha uzun sürer ve herhangi bilinen bir sebebi yoktur. Menopoz geçirmemiş olan kadınlarda ağrılı cinsel ilişkinin önde gelen sebeplerinden birisi olsa da, onun ne kadar yaygın olduğunu tahmin etmek zor. Pek çok kadın bu konuda doktoruyla konuşmaktan çekiniyor. Konuştuğunda ise doktorların onu başka bir rahatsızlıkla karıştırmaları muhtemel. Araştırmacılar onun sebeplerini ortaya çıkartmak ve daha iyi tedavi yöntemleri bulmak için çok çalışıyorlar.

Vulvodini Türleri

Vulvodini vulvayı, yani kadınların dış cinsel organlarını etkiler. Buna dış dudaklar, klitoris ve vajinal açıklık dahildir. İki temel türü vardır:

• Genel vulvodini, vulvanın farklı bölgelerinin farklı zamanlarda ağrılı olmasıdır. Vulvar ağrı devamlı olabilir veya arada bir ortaya çıkabilir. Dokunma veya baskı ağrı yapabilir veya yapmayabilir. Fakat ağrıyı daha kötü hale getirebilir.
• Lokal vulvodini ise ağrının vulvanın bir kısmında olmasıdır. Genelde yanma hissine benzeyen bu vulvar ağrı, genelde dokunma ve baskı ile ortaya çıkar. Örneğin cinsel ilişki veya uzun süre oturmaktan kaynaklanabilir.

Vulvodininin Sebepleri ve Risk Faktörleri

Doktorlar çoğu vulvodini vakasının tam sebebini bilmiyorlar ve zührevi hastalıklar gibi herhangi bir bulaşıcı hastalığa dair bir kanıt da yok.

Araştırmacılar onun sebebini araştırıyorlar ve bu sebepler şunlar olabilirler:

• Sinir hasarı veya rahatsızlığı

• Vulva hücrelerinin enfeksiyon veya travmaya verdikleri anormal tepkiler
• Vulvanın kronik inflamasyona kötü bir şekilde tepki vermesine yol açan genetik faktörler
• Mantar enfeksiyonlarına karşı aşırı hassasiyet
• Kas spazmları
• Kimyasal ve başka maddelere karşı alerji ve tahriş tepkisi
• Hormonal değişimler
• Cinsel istismar geçmişi
• Düzenli antibiyotik kullanımı

Vulvodini sahibi olan kadınlarda başka bir ağrı sendromu da bulunabilir. Yani vulvodini ve aşağıdaki ağrı bozuklukları arasında bağlantı olabilir:

• Fibromiyalji
• Ağrılı mesane sendromu
• İrritabl bağırsak sendromu
• Temporomandibular bozukluklar

Vulvodini kimleri etkiler?

• Ergenler dahil olmak üzere tüm yaştan kadınlar
• 6 milyon kadında 200.000 oranında görüldüğü tahmin ediliyor
• Eskiden beyaz kadınları etkilediği düşünülüyordu ancak farklı etnik kökenlere sahip kadınlarda da keşfedildi

Vulvodininin muhtemel risk faktörleri şöyle:

• Anksiyete
• Depresyon
• İstismar geçmişi
• Travma sonrası stres bozukluğu

Vulvodini İşaret ve Belirtileri

Vulvodini belirtileri genellikle aniden başlar ve aylardan yıllara kadar sürebilir.

En yaygın belirtileri şöyle:

• Yanma, batma ve hamlama
• Ağrılar, atmalar ve kötü hisler
• Kaşıntı

Vulvodini belirtilerini aşağıdaki şekilde hissedebilirsiniz:

• Devamlı veya arada bir
• Egzersiz, cinsel ilişki ve yürüme gibi aktiviteler sırasında
• Dinlenme sırasında
• Bisiklet sürerken, tampon takarken ve hatta otururken
• Tüm vulvada veya sadece belli bir bölgede

Yakıcı ağrı genelde vulvodininin tek yaygın belirtisidir. Kadınlar bu hissi bıçağa benzer bir ağrı veya deriye asit dökülmesi gibi tarif ediyorlar.

Vulva çoğu zaman anormal bir görüntü sergilemez ancak inflamasyonlu ve şişmiş gibi de olabilir.

Vulvodini Teşhisi

Vulvodini teşhisi için doktorunuz şunları uygulayabilir:

• Tıbbi, cinsel ve cerrahi geçmişinize dair sorular sorabilir. Bunlar ağrının ve diğer belirtilerin tam olarak nerede ve nasıl olduğunu anlamasına yardımcı olabilir.
• Pelvik muayene uygulayabilir. Dış cinsel organlarınız ve vajinanız, belirtilere yol açabilecek şeyleri görmek için incelenir. Vajinadan enfeksiyon testi için numune alınabilir.
• Pamuk testi uygulanabilir. Bu test için doktor ağrı olan bölgelere bir pamuk sürerek doku toplar.
• Biyopsi yapılabilir. Doktor belli bir bölgede inceleme için küçük bir doku parçası alabilir. Bir yara veya sıradışı bir şey bulunması durumunda bu uygulama yapılabilir.

Vulvodininin Fiziksel ve Duygusal Etkisi

Vulvodini belirtileri hayati tehlike oluşturmazlar ancak yaşamınız üzerinde etkileri vardır. Ağrı normal aktivitelerinizi gerçekleştirmenizi zorlaştırabilir. Cinsel ilişki, egzersiz, sosyalleşmek ve çalışmak zorlaşabilir. Ayrıca ağır belirtiler ve cinsel problemler ilişkilerinizi etkileyebilirler. Bu da kendinize dair bakış açısına zarar verebilir ve depresyonda hissetmenize yol açabilir. Pek çok araştırmada vulvodini sahibi kadınların cinsel ilişki yaşayamadıklarından ve bu kadınların yaşamın tam olarak keyfini süremediklerinden bahsediliyor. Eğer bu durum sizin için de geçerliyse, yardım almayı unutmayın.

Pek çok kadın ağrısını kontrol etmenin yollarını buluyor. Ancak pek çok doktor vulvodini konusunda yeterince deneyimli değil. Eğer bu rahatsızlığa sahipseniz, onun tedavisine dair deneyime sahip bir doktorla görüşmeniz gerekir. Ayrıca kronik ağrıların duygularınızı etkilediklerini de unutmayın. Bir terapi ve destek grubuna katılmak isteyebilirsiniz.

Vulvodini İçin Ev Çözümleri

Vulvanızı rahatsız edecek şeylerden uzak durmanız yardımcı olabilir. Bunlar arasında bazı sabunlar, ilaçlar ve vajinal ürünler yer alıyorlar. Şunları yapabilirsiniz:

• Dermatolog onaylı deterjanlar kullanabilirsiniz
• İç çamaşırlarınızda yumuşatıcı kullanmaktan kaçının
• Kokusuz, beyaz ve yumuşak tuvalet kağıdı kullanın
• %100 pamuk iç çamaşırı giyin
• %100 beyaz pamuklu tampon ve pedler kullanın
• Vulva bölgesine şampuan sürmeyin
• Parfümlü krem ve sabunlardan, ped ve tamponlardan ve doğum kontrol araçlarından kaçının
• Çok klorlu ve sıcak havuz ile küvetlerden uzak durun
• Cinsel ilişki ve idrar yaptıktan sonra vulvanızı soğuk suyla durulayın
• İdrarı daha tahriş edici hale getiren gıdalardan kaçının. Bunlar arasında yeşillikler, baklagiller, orman meyveleri, çikolata ve kuruyemişler var
• Rahat kıyafetler giyin
• Vulvayı temiz ve kuru tutun
• Islak mayonuzu ve kıyafetlerinizi bir an önce değiştirin
• Banyodan sonra vulvayı nazikçe kurulayın ve korumak için bitkisel ve koruyucu barındırmayan bir yağ kullanın

Baskıyı Azaltın

Bazı aktiviteler vulva üzerinde baskı yaparlar. Hafifletmek için şunları yapabilirsiniz.

• Cinsel ilişki sırasında su bazlı kayganlaştırıcılar kullanın
• Vulvaya doğrudan baskı yapan aktivitelerden kaçının. Buna bisiklet de dahil
• Yumuşak şeyler üzerine oturun

Ağrıları hafifletmek için şunları deneyebilirsiniz:

• Sitz banyosu veya ılık su banyosuna girin
• Cinsel ilişkiden sonra havluya sarılmış bir buzu bölgeye uygulayın
• Isıtma pedi uygulayın
• Rahatlama tekniklerini deneyin

Vulvodini Tedavisi

Vulvodini için tüm kadınların işine yarayan tek bir tedavi seçeneği yok. En iyi sonuçlar için aşağıdaki tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonu gerekebilir. Doktorunuz şunları önerebilir:

İlaçlar

Hap, krem veya merhemleri bölgeye sürmeniz gerekebilir. Doktor şu ilaçları önerebilir:

• Lokal anestezi
• Östrojen kremleri
• Trisiklik antidepresanlar
• Antikonvülzan
• Sinir engelleyiciler
• SSRI’lar
• Nörouyarım ve spinal infüzyon pompası
• Anti-inflamatuvar etkilere ilaçlar
• Botoks

Terapiler

Doktor aşağıdaki terapileri önerebilir:

• Pelvik kasları güçlendiren ve kas spazmlarını önleyen fizik terapiler
• Vajinal kasları rahatlatmayı öğrenmenizi sağlayacak biyofeedback uygulamaları
• TENS adı verilen elektrik sinir uyarımı. Bu tedavide ağrıyı hafifletmek için düşük voltajlı elektrik akımları kullanılır.

Cerrahi

Eğer lokalize bir vulvodiniye sahipseniz, doktor ağrılı dokuyu almayı önerebilir. Bu özellikle diğer çözümler işe yaramazsa önerilebilir.

Eğer doktor gerekli cerrahi deneyime sahipse, bu konuya özel ilgisi olan bir jinekoloğa görünmek isteyebilirsiniz.