Testlere ve kısırlık için tedavilere başladığınızda, alışkın olmadığınız o kadar çok kelime ve isim duyacaksınız ki, muhtemelen anlayabilmek için her şeyin tanımının açık açık yazdığı bir kağıda ihtiyacınız olacaktır. Hazır olun çünkü bebeğinizi kucağınıza almak için girdiğiniz bu süreçte üreme sistemi ile ilgili pek çok terim duyacaksınız.

Eğer doktorunuz düzensiz, olmayan yumurtlama döngüsünün hamile kalmanızın önündeki engel olduğundan şüphelenirse, süreci başlatmak için yumurtalıkların uyarılmasını önerebilir. Bildiğiniz gibi yumurtlama süreci, bedeninizin döllenme için olgun bir yumurtayı salması ile başlar. Düzenli yumurtlama olmaması veya hiç olmaması, kısırlıktan muzdarip olan kadınların %25-30’unu etkileyen bir durumdur.

Yumurtalık uyarma işleminde yumurtlamayı tetikleyen ilaçlar kullanılırlar ve böylece döllenebilecek uygun bir yumurtanın üretilme ihtimali artar. Burada temel hedef, hamile kalma şansını arttırmaktır. Bu şans zamanlanmış cinsel ilişki, aşılama, tüp bebek tedavisi veya başka kısırlık tedavileri ile arttırılabilir.

Yumurtalıkların Uyarılması Neden Gereklidir?

Yumurtlayıp yumurtlamadığınızı tespit etmek, yumurtalık uyarımının sizin için en uygun tedavi yöntemi olup olmadığını bilmenin en iyi yoludur. Doktor idrarınızda luteinize edici hormonun olup olmadığını kontrol edebilir çünkü bu hormon yumurtlamanın hemen öncesinde artar. Transvajinal ultrason da istenebilir veya doktorun yumurtlama döngüsünü anlamasına yardımcı olacak başka testler de kullanılabilirler.

Yumurtalık uyarımı gerektirebilecek bazı rahatsızlıklar şöyle:

• Polikistik over sendromu gibi rahatsızlıklar yumurtlamayı önleyebilir ve bozabilir
• Üreme hormonlarındaki dengesizlikler
• Otoimmün rahatsızlıklar, tiroid bozuklukları veya yeme bozuklukları gibi yumurtlamayı dolaylı yoldan etkileyebilecek bozukluklar
• Obezite veya az kilolu olmak
• Aşırı spor nedeniyle döngünün etkilenmesi

Yumurtalıkların Uyarılması İçin Kullanılan İlaçlar

Doktorunuz yumurtalık uyarımının kesinlikle gerekli olduğuna karar verirse, reçeteli ilaçlar almanız gerekecektir. Bu ilaçlar hormonaldırler ve üreme hormonlarının düzenlenmesine ve yumurtlama ihtimalinin artmasına yardımcı olurlar. Bu iş için yazılan bazı yaygın kullanılan ilaçlar şöyle:

• Klomifen sitrat: Normal hipofiz hormonlarına sahip olan ancak döngüye bağlı hormonal değişimlerin kaynaklanmadığı kadınlarda klomifen sitrat bir hormonal uyarıcı olarak görev alırlar. Bu en yaygın yumurtalık uyarımı ilaçları arasındadır.
• İnsülin hassasiyetini arttırıcılar: Polikistik over sendromuna sahip olan kadınlarda prediyabet veya diyabete dair kanıtların olması yaygındır. İnsülin hassasiyetini arttıran ilaçlar androjen üretimini sınırlarlar ve yumurtlama devam eder.
• Aromataz inhibitörleri: Bu hormonal ilaçlar klomifen sitrat gibi çalışırlar ve doğrudan yumurtlamayı uyarırlar. Aromataz inhibitörlerinin polikistik over sendromuna sahip olan bazı hastalarda da etkili olduklarına dair kanıtlar mevcut.
• Gonadotropinler: Gonadotropinler iki ayrı uygulanabilir hormon temelli ilaçlardan oluşurlar. Luteinize edici hormon (LH) ve folikül uyarımı hormon (FSH) normalde hipofiz bezi tarafından üretilir ve yumurta gelişiminde önemlidir. Gonadotropinler çok etkili ve güçlü hormonal uyarıcılardır. Bundan dolayı tedavi sırasında diğer uyarıcı yöntemlerin aksine sıkı bir tıbbi takip altında olursunuz. Böylece yumurtalıkların aşırı uyarımı riski azaltılır. Bu rahatsızlık yumurtalıklarda ağrı veren şişkinliklere ve çoklu embriyolara yol açabilir.

Yumurtalıkların Uyarılması İşlemi İçin En Uygun Olanlar Kimlerdir?

Yumurtalık uyarımından en çok fayda görecek olan kadınlar düzensiz döngüleri olan veya yumurtlaması olmayan kadınlardır. Polikistik over sendromu gibi yumurtlamada sorun yaşayan kadınlarda da yumurtalık uyarımı kullanılır.

Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerde de yumurtalık uyarımı sürecin bir parçasıdır. İlaçlar kadınların birden fazla yumurta salmasına yardımcı olurlar ve böylece sağlıklı yumurtalar laboratuvarda döllenme için toplanırlar.

Riskler ve Yan Etkiler Nelerdir?

Yumurtalık uyarımı ile ilgili en yüksek risklerden bir tanesi yumurtalık aşırı uyarım sendromudur. Bu rahatsızlık yumurtalıklarda şişmeye sebep olur ancak tıbbi müdahale ile yan etkileri kontrol altında tutulabilirler. Bu rahatsızlığın bazı belirtileri şöyle:

• Şişkinlik
• Bulantı
• Baş dönmesi
• Görmede bulanıklık
• Baş ağrıları
• Nefes alma problemleri
• Pelvik bölgede ağrı ve gerginlik
• Sıcak basması
• Kilo alımı

Yumurtalık uyarımının bir başka riski ise süper yumurtlamadan dolayı çoklu embriyo oluşumudur. Çoklu gebelik ile birlikte gebelik kaybı, erken doğum ve anne ile bebeğe dair komplikasyonların riski artar. Bu nedenle doktorunuzun tedavi sırasında sizi takip etmesi önemlidir.

Yumurtalıkların Uyarılmasını Faydaları

Yumurtalıkların uyarılması kısırlık için ilk tedavi seçeneklerinden bir tanesidir. İnvazif değildir. Tüp bebek tedavisi veya aşılama ile birlikte kullanıldığında gebe kalma ihtimalinizin artmasını sağlar. Altta yatan doğurganlık problemlerine bağlı olarak gebeliği sürdürme ihtimaliniz da oldukça yüksektir.