Sağlıklı ve dengeli beslenmek, gebelikte ihtiyaç duyulan vitaminleri ve mineralleri almanın en iyi yoludur. Ancak gebelik sırasında bazı önemli besinleri yeteri kadar almak mümkün olmadığı için annenin ve bebeğin ihtiyaç duydukları besinleri elde edebilmesi için gebelik vitaminleri kullanmak gerekebilmektedir.

Gebelik ya da doğum öncesi vitaminler, gebeliğin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için annenin yeteri kadar vitamin ve mineral almasına yardımcı olmaktadır. Doktorunuz bu vitaminleri gebelik öncesinden başlayarak doğuma kadar kullanmanızı isteyebilir.

Gebelik sırasında annenin vücudu güçlü ve sağlıklı kalmak için vitaminlere, minerallere ve diğer besinlere ihtiyaç duyar. Bebek de anne karnındayken ihtiyacı olan tüm besinleri anneden karşılar. Bu yüzden hamilelerin gerekli besinleri aldıklarından emin olmaları için doktorlarının tavsiye ettiği gebelik vitaminlerini kullanmaları gerekir.

Gebelikte tüm besinleri yeteri kadar almak önemli olsa da gebelikte bebeğin büyümesi ve gelişimi üzerinde rol oynayan en önemli besinler şunlardır:

• Folik asit
• Demir
• Kalsiyum
• D vitamini
• DHA
• İyot

Bu besinlerin neden önemli olduğunu, gebelik sırasında bunları yeteri kadar almak için neler yapabileceğinizi aşağıda okuyabilirsiniz.

Folik Asit

Folik asit, B vitaminidir ve vücudunuzdaki hücrelerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için önemlidir. Folik asidi gebelik öncesinden başlayarak gebeliğin erken dönemlerinde yeteri kadar almak, beyin ve omurgayla ilgili doğum kusurları olan nöral tüp defektlerini önlemek bakımından önemlidir.

Anne adayları, gebelik öncesinde günde 400 mcg vitamin takviyesi almaya başlamalıdır. Gebelik sırasında önerilen miktar ise günlük olarak 600 mcg folik asit olmaktadır. Bununla birlikte bu miktarlar doktorunuzun tavsiyesine göre farklılık gösterebilmektedir.

Folik asidi takviyelerin yanı sıra yiyeceklerden de alabilirsiniz. Narenciye, yeşil yapraklı sebzeler ve fasulyede bulunan folik asit, ekmek ve makarna gibi yiyeceklere de eklenebilmektedir.

Demir

Demir, oksijenin akciğerlerden vücudun kalanına taşınmasına yardımcı olan hemoglobinin oluşturulmasında kullanılır. Gebelikte vücutta kan üretimi arttığı için demire daha çok ihtiyaç duyulur. Çoğu gebelik vitamininde yeteri kadar demir bulunmakla birlikte yağsız kırmızı et, tavuk eti, deniz ürünleri, içerisine demir eklenmiş yiyecekler, yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, kuruyemiş, üzüm ve kuru meyve gibi kaynaklardan da demir alabilirsiniz.

C vitamini bulunan yiyecekler, vücudun demir emilim miktarını arttırabilmektedir. Bu nedenle her gün portakal, domates, çilek ve greyfurt gibi meyveler tüketmeniz önemlidir. Bununla birlikte kalsiyum içeren yiyecekler, kahve, çay, yumurta sarısı, lif ve soya fasulyesi gibi yiyecekler demir emilimini azaltabileceği için demir bakımından zengin yiyecekler yerken yanında kalsiyum içeren yiyecekler tüketmemeniz önerilir.

Kalsiyum

Kalsiyum; bebeğin dişleri, kemikleri, kalbi, kasları ve sinir gelişimi bakımından önemlidir. Gebelikte genelde günde 1000 mg kalsiyum alınması önerilmektedir. Bu miktar çoğunlukla gebelik vitaminlerinde bulunsa da yiyecekler yoluyla almak isterseniz, süt, peynir, yoğurt, brokoli ve kıvırcık lahana gibi yiyecekler tüketebilirsiniz.

D vitamini

D vitamini, kalsiyum emilimine yardımcı olur. Ayrıca bağışıklık sisteminin korunmasında ve desteklenmesinde faydalıdır. Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Gebelik sırasında günde 600 IU D vitamini alınması önerilmektedir. Bu miktarda D vitamini genellikle takviyeler ve günlük tüketilen besinlerle almak mümkün olmaktadır.

DHA

Dokosaheksaenoik asit ya da kısaca DHA, bir tür omega-3 yağ asididir. Bu asit, gebelik sırasında bebeğin beyin ve göz gelişimine yardımcı olması açısında önemlidir. Gebelik vitaminlerinin tümünde DHA bulunmadığı için doktorunuza DHA takviyesi almanız gerekip gerekmediği konusunda danışabilirsiniz. Bunun haricinde ringa balığı, somon, alabalık, hamsi ve karides gibi düşük cıva oranına sahip deniz ürünleri tüketmeniz, DHA ihtiyacınızı karşılamanıza yardımcı olacaktır.

İyot

İyot, vücudunuzun tiroit hormonları üretmesine yardımcı olan bir mineraldir. Gebelikte bebeğinizin sinir sisteminin gelişimi için yeterince iyot almanız önemlidir. Gebelik boyunca günlük iyot ihtiyacınız yaklaşık 220 mcg olacaktır. Gebelik vitaminlerinin hepsinde iyot bulunmadığı için takviyeye ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuza danışabilirsiniz.

Gebelikte Vitaminlere Ne Zaman Başlanır?

Gebelikte kullanacağınız vitaminler, sizin sağlığınız ve bebeğinizin gelişimi açısından çok önemlidir. Ancak bu vitaminleri yalnızca gebelik başladıktan sonra değil, başlamadan önce de almak gerekir.

Bebek sahibi olmaya karar verdiyseniz, jinekoloğunuzu ziyaret etmeli ve doğum kontrol yöntemlerini bırakmalı, sigara gibi sağlıksız alışkanlıklardan vazgeçmeli ve gebelik vitaminleri almaya başlamalısınız.

Ne zaman hamile kalacağınızı tam olarak bilemezsiniz. Ayrıca hamile kaldıktan sonra birkaç hafta geçmeden hamile olduğunuzu öğrenemezsiniz. Bu nedenle hamile kalmadan önce gebelik vitaminleri kullanmaya başlamanız önemlidir.

Gebelik testiniz pozitif çıktıysa ve halihazırda vitamin takviyesi kullanmıyorsanız, mümkün olan en kısa zamanda takviye almaya başlamalısınız. Bunun için doktorunuza giderek size en uygun vitaminin hangisi olduğunu öğrenebilir ve vitaminlerinizi kullanmaya başlayabilirsiniz.

Gebelik vitaminlerini gebelik başlamadan önce almanız, gebelik boyunca önemli vitaminler ve mineraller bakımından eksiklik yaşamamanız açısından önemlidir. Çünkü gebelik boyunca bebeğiniz ihtiyacı olan besinleri doğrudan sizden alacaktır. Vücudunuzda ihtiyacınız olandan fazla besinlerin olması, bunları bebeğiniz büyürken onunla yeteri kadar paylaşabileceğiniz anlamına gelir.

Gebelik Vitamini Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Gebelik vitamini kullanırken ortaya mideyle ilgili sorunlar çıkabilmektedir. Vitaminlerin neden olabileceği yan etkileri azaltmak için şunlara başvurabilirsiniz:

• Doktorunuza başka markaya geçip geçemeyeceğinizi sorun. Her vitamin herkese uygun olmayabileceği için bazen marka değiştirmek, mide rahatsızlıklarını azaltmada işe yarayabilmektedir.
• Gebelik vitaminleri genelde kapsül, içecek, toz ve çiğnenebilir tablet şekilde satılmaktadır. Vitaminler nedeniyle mideniz rahatsız oluyorsa günlük vitamin ihtiyacınızı farklı formdaki ürünlerle karşılamayı deneyebilirsiniz.
• Vitaminleri almadan önce ve aldıktan sonra bol su için. Kabızlık sorunu yaşıyorsanız, kabızlığı gidermek için beslenme düzeninize daha fazla lifli gıda ve gerekiyorsa takviye eklemeyi deneyin.
• Vitaminler mide bulantısı yapıyorsa yiyeceklerle ya da yiyecekler olmadan almayı deneyebilirsiniz. Kimi insanlar vitaminleri aç karna aldıkları zaman kendilerini rahatsız hissederken kimileri ise yalnızca karınları boşken alabilmektedir.

Sonuç Olarak

Hamileyseniz ya da hamile kalmayı düşünüyorsanız, doktorunuzun önereceği gebelik vitaminlerini bir an önce kullanmaya başlamalısınız. Bebeğinizin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve ihtiyacınız olan vitamin ve mineralleri alabilmeniz için gebelik vitaminleri kullanmanız önemlidir.

Hemen hamile kalmayı planlamıyor olsanız dahi hamile kalma ihtimaliniz varsa günlük folik asit takviyesi kullanmayı ihmal etmemelisiniz. Bu sayede hamile kalmanız durumunda fazla vitamin yüklemesi yapmadan bebeğinizin ihtiyacı olan en önemli vitamini almış olursunuz. Gebeliğin ilk 4 haftasında bebeğin nöral tüpü kapanmış olacağı için folik asit almanın çok önemli olduğunu unutmamalısınız.

Kaynaklar

Bradley, Sarah. “When Should You Start Prenatal Vitamins? Earlier Than You Think.” Healthline, 12 June 2020, www.healthline.com/health/pregnancy/when-to-start-taking-prenatal-vitamins.

“Prenatal Vitamins.” WebMD, 27 May 2002, www.webmd.com/baby/guide/prenatal-vitamins.

“Prenatal Vitamins: Why They Matter, How to Choose.” Mayo Clinic, 1 May 2020, www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/prenatal-vitamins/art-20046945?reDate=28022022.

“Vitamins and Other Nutrients during Pregnancy.” Copyright 2022 March of Dimes. All Rights Reserved., www.marchofdimes.org/pregnancy/vitamins-and-other-nutrients-during-pregnancy.aspx#:%7E:text. Accessed 28 Feb. 2022.