Varsayalım ki tüp bebek merkezine gittiniz ve yumurta toplama işlemi gerçekleştirildi. Sonrasında kliniğiniz tarafından arandınız ve yumurta sayımı sonuçlarınızın belli olduğu belirtildi.

Telefonun diğer ucundaki görevli, 13 yumurtanın toplandığını ve sadece dokuz tanesinin olgun olduğunu belirtti. Bunun anlamı nedir? Bebek için yeterli midir? Her şey pek çok başka faktöre bağlı ve bu nedenle biraz daha detaylara inelim.

Tüp Bebek Yumurta Toplama Sürecinde Toplanan Ortalama Yumurta Adedi Nedir?

Bu cevap tamamen yumurta toplama sürecine girmiş olan kadına bağlıdır ve bu nedenle herhangi bir ortalama vermenin ne anlamı ne de doğruluğu olacaktır.

Fakat illa ki bir adet bilgisi isteyenler için yüksek ve düşük değerleri paylaşmak sorun olmaz. Doktorlar genellikle iki yumurtadan az yumurta elde edeceklerini düşünürlerse geleneksel tüp bebek tedavisini uygulama konusunda pek istekli olmayacaklardır. Bu nedenle en alt limiti iki olarak alabiliriz fakat pek çok doktorun bu kadara bile inmediğini belirtmek gerekiyor.

Güçlü yumurtalık rezervi olan bazı genç kadınlarda veya çok yumurtalı foliküllere sahip olduğu halde polikistik over sendromu bulunan kadınlarda, tek seferde 40 yumurtadan fazlası toplanabilir.

2-40 aralığı oldukça geniştir ve bu fark çoğunlukla tedaviye katılan kadının yaşından dolayı oluşur.

Tüp Bebek Tedavisinde İyi Bir Yumurta Adedi Nedir?

Bu durumun kadının yaşına ve kaç tane çocuk istediğine göre değişebileceğini belirtelim.

Çünkü kadınlar ne kadar genç olurlarsa yumurtalarının kalitesi de o kadar yüksek olur. Ayrıca daha genç bir kadının daha az yumurtayla hamile kalma ihtimali daha ileri yaşlı bir kadının daha fazla yumurtayla hamile kalma ihtimalinden daha fazladır.

Genel bir kural olarak yumurta toplamanın ardından 10-12 adet yumurta elde etmenin genel olarak iyi bir sayı olduğunu belirtmek gerekiyor ve en azından bir normal embriyo elde etme ihtimali yüksektir. Yani bu durum kadına %65 hamile kalma şansı tanır. Ancak toplanan tüm yumurtaların döllenecek kadar olgunlaşmayacaklarını da belirtmek gerekiyor.

Yukarıda bulunan ihtimal %100 değil de %65’tir çünkü tüm normal embriyolar gebeliğe sebep olmazlar ve bu nedenle transfer sonucunda iyi sonuç alınmazsa tekrar denemek için bir kaç tane embriyonun mevcut olması istenir. Hatta yapılan araştırmalara göre 3 normal embriyoya sahip olan kadınlarda gebelik ihtimalinin %95 olduğu görülmüş.

Şimdi, bir kadın iki çocuk sahibi olmak istiyorsa, 12 olgun yumurta kadın genç olmadığı ve yumurtaların büyük kısmı genetik olarak normal embriyolara dönüşmedikçe yeterli olmayacaktır.

Basit olmak gerekirse, bir embriyo için 12 olgun yumurta gerekiyorsa ve bu durum %65 gibi bir gebelik şansı ortaya çıkartıyorsa, iki çocuk isteyen bir kadın için 24 yumurta toplanması gerekir.

Ayrıca gebelik oranlarının bir döngüde toplanan yumurta kalitesine de bağlı olacağını unutmamak gerekiyor. Çünkü her kadında normal ve anormal yumurtalar bulunur ve yaşı ne olursa olsun, her döngüde toplanan yumurtaların genetik yapısı farklı olur ve bu nedenle embriyo kalitesi de değişkendir. Bazı döngülerde normal embriyo adedi diğer döngülerden daha yüksek olacaktır.

Daha Fazla Yumurta Toplanması Daha Yüksek Başarı İhtimali Anlamına mı Gelir?

Çoğu doğum uzmanı ne kadar çok yumurta toplanırsa, gebelik ve canlı doğum ihtimalinin o kadar yüksek olduğunu kabul edecektir.

Ancak bazı araştırmalara göre bir döngüde 25 ve üzeri adet yumurta gibi oldukça yüksek sayılarda yumurta elde edilmesi durumunda başarı oranının bir noktadan sonra artmadığı gösterilse de, geleneksel tüp bebek doktorları yine de az yumurta yerine çok yumurtayı tercih ederler.

Örneğin 7 yumurta toplanması 3 yumurtadan daha iyidir, 10 yumurta toplanması 7’den daha iyidir ve 13 toplanması ise 10 yumurtadan daha iyidir. 20’li ve hatta 30’lu adetlere gelinmesi de kötü değildir. Yine de daha önce bahsettiğimiz gibi, polikistik over sendromu gibi rahatsızlıklarda yumurta çok sayıda olabilir ancak kalitesi bu rahatsızlığa sahip olmayan kişilere göre daha düşük olabilir. Yine de bu durum her zaman geçerli olmaz.

Daha fazlası neden daha iyidir? Yukarıda bahsettiğimiz gibi, tüm yumurtalar genetik olarak normal değillerdir ve genetik olarak normal embriyolara sebep olmazlar. Başta ne kadar yumurta olursa, gebelik ile sonuçlanacak bir veya iki normal embriyo elde etmek ihtimali o kadar artar.

Tüp Bebek Tedavisinde Zaiyat Nedir?

Tüp bebek zaiyatı maalesef tamamen normal ama talihsiz bir süreçtir.

Tüp bebek aşamalarının her birinde, bir başarısızlık ihtimali vardır. Bu nedenle başta ne kadar çok yumurta olursa, canlı doğum ile sonuçlanacak normal bir embriyo elde etme ihtimali o kadar artar.

Peki bu aşamalar nelerdir?

Birincisi yumurta toplamadır. Toplanan olgun yumurtalara ek olarak genelde olgunlaşmamış bazı yumurtalar da toplanırlar ve bunları kullanmak mümkün olmaz. Örneğin 19 yumurta toplandıysa ve sadece 15 tanesi olgunsa, bu 4 yumurtalık bir zaiyattır.

Sonraki adım döllenmedir. Tüm yumurtalar bir spermle döllenmezler. Ortalama olarak kadının yaşına bağlı olarak yumurtaların %80’i döllenir. Yani 15 olgun yumurta varsa, sadece 12 tanesi döllenir.

Sonraki adım blastulasyondur. Yani şimdi embriyo adı verilen döllenmiş yumurtaların blastokist adlı önemli aşamaya ulaşmalarıdır. Embriyoların %30-50’si kadarı bu aşamaya gelir ve şimdiden 6 adede kadar indik.

Şimdi sırada PGT-A testi var. Keç embriyo testte normal olarak görülecek? Bu durum ağırlıkla kadının yaşına bağlı çünkü yumurtalardan bazıları tam set DNA’dan spermle birleşmek için yarım set DNA’ya inme sürecinde dururlar. Zaman geçtikçe embriyoların bu süreci yeniden başlatma ihtimali azalır. Yani burada da bir kayıp vardır. Örneğin altı embriyonuz vardır ve sadece üç tanesinin testi normal çıkar. Anormal embriyoların genelde gebeliğe yol açmadıkları ve hatta düşük sebebi oldukları bilindiği için, doktorlar genelde sadece normal embriyoları transfer ederler.

Son zaiyat aşaması yerleşmedir ve normal embriyoların yalnızca %65’i gebeliğe yol açar. Yani normal embriyolara sahip olan kadınlar ilk transferlerinde yine de başarısızlık yaşayabilirler fakat üç normal embriyo ile denemenin başarı oranı %95 civarındadır.

Tüp Bebek İlaçları Yumurta Adetlerini Arttırırlar mı?

Maalesef arttırmazlar.

Tüp bebek tedavisinde alınan ilaçlar bedeninizin o döngü için seçtiği yumurtaların hepsinin olgunlaşmasını sağlarlar. Yani bu ilaçlar daha fazla yumurta üretmezler. Çünkü kadın bedeninde her ay yumurtlama için dikkate alınacak belli adette bir yumurta vardır.

Yani bu ilaçlar hali hazırda sahip olduklarınız üzerinde çalışırlar ve döngü başına yumurta adedinizde artış sağlamazlar.

Bu nedenle bazı doktorlar yaşı ileri olan veya yumurtalık rezervi çok düşük olan kadınların donör yumurta kuıllanmalarını öneriyorlar. Çünkü düşük rezervlerle ilaç kullanarak mücadele etmek mümkün değildir. Yukarıdaki zaiyat rakamlarını da dikkate alırsak, her döngüde sadece bir kaç yumurta geliştiren bir kadının başarı ihtimalinin ne kadar düşük olacağını tahmin edebilirsiniz.

Peki tüp bebeğin faydası nedir diye sorabilirsiniz. Doğal gebelik döngüsünde, bedeniniz pek çok yumurtayı geliştirmeye başlasa da, sadece bir tanesi döllenme için yeterince büyüyecektir ve tüm diğerleri üreme potansiyellerine rağmen kaybolacaklardır. Tüp bebek tedavisinde ise ilaçlar ile tüm yumurtaların gelişimi sağlanır ve böylece üreme için kullanılabilirler ve süreç çok daha verimli hale gelir.