Vulvar vestibulitis sendromu, vestibulodynia veya VVS olarak adlandırılan rahatsızlıkta, vajinanın giriş bölgesindeki vestibulada bir ağrı vardır. Bir vulvodynia türüdür, yani vulvadaki kronik ağrıların bir çeşididir. Cinsel ilişkide vulvaya gelen baskı, tamponlar ve kasık muayenesi gibi çeşitli sebeplerden dolayı tetiklenebilir ancak en yaygın türü lokal olanıdır. İlaçlar ve ilaçlı olmayan tedaviler ile ağrının hafiflemesi sağlanabilir.

Vulvar Vestibulitis Nedir?

Vulvar vestibulitiste, vajinanın giriş kısmındaki vestibula bölgesinde ağrı ortaya çıkar. Ayrıca bu ağrı genital uzuvlarınızın diğer kısımlarında veya vulvada da ortaya çıkabilir. Vulvar vestibulitis, genel olarak vulva ağrıları arasında ciddi ve uzun vadeli olması ile ayrılır. Doktorunuz rahatsızlığı tanımlamak için VVS veya vesibulodynia tabirlerini de kullanabilir.

Vulva Nedir?

Vulva, kadın üreme sisteminin dış kısmıdır. Vajina, rahim ve yumurtalıklar gibi iç üreme organlarınızı korur. Ayrıca idrar sistemindeki idrarı dışarı atmayı sağlayan bir tüp olan üretrayı da korur.

Vulva, cinsel tepki döngünüzün ve orgazma ulaşma yeteneğinizin de temellerinden bir tanesidir. Vulva içerisine şu yapılar dahildir:

• Klitoris
• İç dudaklar
• Dış dudaklar
• Vestibula veya vajina açıklığı

Vulvodynia ile Vestibulodynia Arasındaki Farklar Nelerdir?

Vestibulodynia yani vulvar vestibulitis bir vulvodynia türüdür. Her iki rahatsızlıkta da sebebi belli olmayan bir vulvar ağrı yaşıyor olursunuz.

Vulvodynia’nın iki türü vardır:

• Genel vulvodynia: Neredeyse devamlı bir ağrı çoklu vulva bölgelerinde ortaya çıkar.
• Lokal vulvodynia: Ağrı vulvanın vestibula veya klitoris gibi sadece bir bölgesinde ortaya çıkar. Baskı kaynaklı vulvar vestibulitis en yaygın lokal vulvodynia türlerinden bir tanesidir.

Baskı Sonucu Nasıl Ortaya Çıkar?

Baskı sonucu ortaya çıkan vulvar vestibulitis, bu bölgeye bir baskı geldiğinde ortaya çıkar. Bu baskı en az üç ay süren kronik ağrıların tetiklenmesine sebep olur. Baskı olarak görülebilecek bazı faktörler şöyle:

• pelvik muayene
• uzun süre oturmak
• cinsel ilişki
• sıkı kıyafetler
• parmak, penis, tampon veya cinsel oyuncaklar ile vajinal penetrasyon

Baskı Kaynaklı Vulvar Vestibulitis Türleri Nelerdir?

Rahatsızlığın bu versiyonunun iki türü vardır:

• Priner vestibulodynia: Vestibular ağrı herhangi bir vajinal penetrasyon girişiminin ilkinde ortaya çıkar. Yani ilk defa cinsel ilişki yaşarken veya tampon takarken olabilir. Bu rahatsızlık doğuştandır.
• Sekonder vestibulodynia: Günler, aylar ve hatta yıllar süren bir vestibular ağrı olmasına karşın ağrısız bir vajinal penetrasyondan sonra ortaya çıkar. Bu zamanla gelişen bir rahatsızlıktır.

Vulvar Vestibulitis Ne Kadar Yaygın?

Doğumunda kadın olarak tanımlanan kadınların %25’inde yaşamlarının bir noktasında bir vulvodynia veya vulva ağrısı görülür. Çoğu durumda ağrı dışarıdan verilen bir baskı veya dokunuş ile tetiklenir.

Vulvodynianın gerçek görülme oranı ise daha yüksek olabilir çünkü bazı hastalar problemleri konusunda doktorlarıyla konuşmaya çekinebiliyorlar. Bazıları ise problemin tedavi edilemez olduğunu düşündüğünden ve bununla yaşamaları gerektiğine inandıklarından doktora gitmeyebiliyorlar.

Belirtileri ve Sebepleri

Vulvar Vestibulitisin Sebepleri Nelerdir?

Uzmanlar bazı insanların neden bu sendromu yaşadıklarını kesin olarak bilmiyorlar. Bazı insanların bu bölgedeki sinir adetlerinin daha yüksek olması mümkün. Bu sinirler ağrı ve zevk hislerini sinir sisteminize taşırlar.

Bazı insanlarda ise bu sinirler fazla hassas olabilirler ve bu nedenle hafif dokunuşlara ve ağrılara bile yüksek tepkiler verebilirler. Sebebi kalıtsal ve doğuştan olabileceği gibi, sinir yaralanmaları ve tahriş gibi faktörlerden de kaynaklanabilir.

Kimler Vulvar Vestibulitis Riski Altındadır?

Vajinası olan herkeste VVS riski vardır ancak rahatsızlık genellikle cinsel olarak aktif 20-40 yaş aralığındaki insanlarda görülür. Rahatsızlık vajinal kuruluk ve vajinal atrofi sahibi olan menopozdaki kadınlarda da daha yaygındır.

Eğer aşağıdaki faktörlere sahipseniz VVS eğiliminiz daha fazla olabilir:

• Kokulu deterjanlar, sabunlar ve ürünlere karşı hassasiyetiniz veya alerjik reaksiyonunuz varsa.
• Kronik mantar enfeksiyonunuz varsa.
• Fibromiyaljiniz varsa.
• Kronik ağrılara, enfeksiyonlara ve inflamasyonlara eğiliminiz varsa.
• Ağrılı mesane sendromunuz varsa.
• Eklem ağrıları ve kas iskelet ağrılarınız varsa.
• Depresyon ve bipolar bozukluk gibi ruh hali bozukluklarınız varsa.
• Zayıf pelvik taban kaslarınız veya kas spazmlarınız varsa.
• Cinsel istismar ve doğum zorluklarındand olayı travma yaşadıysanız.

Vulvar Vestibulitis Belirtileri Nelerdir?

VVS en az üç ay süren nöropatik ağrılara sebep olur. Ağrı devamlı olabilir ve gidip gelebilir.

Rahatsızlığın belirtileri arasında şunlar vardır:

• vestibular bölgede batma hissi ve kesik benzeri ağrı.
• Vajinal penetrasyon, oturma, fiziksel aktiviteler sırasında ağrı.
• Ağrılı cinsel ilişki.
• Ağrılı idrar yapma.
• Hassas, kuru, ham ve kızarmış bir vestibular bölge.

Vulvar Vestibulitis ile Birlikte Bulunabilecek Diğer Rahatsızlıklar Nelerdir?

Bu rahatsızlığa sahip bireylerde şunlar da mevcut olabilirler:

• Klitorodynia: Klitoriste ağrı ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır.
• Vajinismus: Vajinal penetrasyon esnasında vajinal kaslarınızın istemsiz olarak kasılmalarıdır.

Vulvar Vestibulitis Nasıl Teşhis Edilir?

Rahatsızlık için bir tarama testi yoktur. Doktorunuz belirtilerinizi gözden geçirir ve pelvik muayene esnasında vulva bölgesindeki çeşitli noktada pamuk ile baskı uygular, böylece rahatsızlık düzeyinizi gözlemler.

Ayrıca başka problemlerin ihtimalini ortadan kaldırmak için aşağıdaki testler uygulanabilirler:

• kan testleri
• idrar analizi
• pap smear ve kolposkopi
• cilt biyopsisi

Vulvar Vestibulitis Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi temel olarak ağrıları azaltma ve belirtileri yönetme üzerine odaklanır.

Tıbbi olmayan bazı tedaviler şöyle:

• Anestezik cilt kremleri
• Bilişsel davranış terapisi, çift terapisi veya seks terapisi
• Rahat kıyafetler giyme, pamuklu iç çamaşırları giyme ve kokulu ürünlerden kaçınma gibi yaşam tarzı değişimleri
• Kegel egzersizleri gibi pelvik taban terapileri
• Vajinal kayganlaştırıcılar ve vajina genişleticiler

Bazı tıbbi tedavi seçenekleri ise şöyle:

• Antidepresanlar
• Sinir ağrısı ilaçları
• Botoks
• Kortikosteroidler veya steroid enjeksiyonları
• Hormonlu kremler ile hormon terapisi
• Sinir engelleyiciler
• Ağrı kesiciler

Rahatsızlık Ameliyat ile Tedavi Edilebilir mi?

Vulvar vestibulitis sahibi olan bazı insanlarda tedavilere karşı herhangi bir cevap alınmazsa, hassas deri ve dokunun alınması tercih edilebilir. Bu ameliyat pek çok durumda kalıcı bir çözüm sağlar.

Vulvar Vestibulitis Önlenebilir mi?

Vulva bakımına dair aşağıdaki önlemler ağrıları azaltabilirler:

• Genital uzuvlar üzerinde kokulu ürünler kullanmaktan kaçınmak
• Vajinaya sokulan doğum kontrol yöntemlerinden kaçınmak, ayrıca spermisit gibi ürünlerden kaçınmak
• İdrardan sonra genital uzuvları yıkamak
• Beyazlatılmamış tuvalet kağıdı ve kokusuz tampon ile pedler kullanmak
• Vulva baskısını azaltmak için halka şekilli minderlerde oturmak
• Ağrıyı azaltmak için ılık bir küvet suda oturmak. Genital bölgeleri sadece suyla sabunsuz yıkamak.
• Pamuklu, rahat iç çamaşırları giymek, tayt gibi sıkı ürünlerden uzak durmak.

Vulvar Vestibulitisin Komplikasyonları Nelerdir?

VVS’ten kaynaklanan kronik ağrı rahatsız edici olabilir ve günlük yaşamı etkileyebilir. Rahatsızlık spor yapmanıza, hatta uzun süre oturmanıza bile engel olabilir.

Ayrıca cinsel işlev bozukluklarına da sebep olabilir. Cinsellikten keyif almanıza engel olmasından dolayı ilişkilerinizi ve özgüveninizi etkileyebilir. Bu nedenle siz ve partneriniz bir terapist ile görüşmekten fayda görebilirsiniz.

Uzun Vadeli Görünüm Nasıldır?

Rahatsızlık genellikle zaman içerisinde kendiliğinden hafifleme eğilimindedir ve buna remisyon adı verilir. Fakat tekrar etme olasılığı da her zaman mevcuttur. Bu nedenle vulva ağrılarını önlemek ve olabildiğince azaltmak için doktorunuzun tavsiyelerini dinlemeniz önemlidir.

VVS ve zührevi hastalıklar arasında bir bağlantı görülmüyor ama bu hastalıklar da VVS’e benzer ağrılara yol açabilirler. Bu nedenle belirtilerinizin kontrolü için doktorunuza görünmeniz önemlidir.